SAFRANBOLU
ESNAF VE SANATKARLAR KREDİ VE KEFALET KOOPERATİFİ ANA SÖZLEŞMESİ
KURULUŞ, TÜZEL KİŞİLİĞİN KAZANILMASI VE ANA SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ, UNVAN, MERKEZ VE ÇALIŞMA BÖLGESİ, SÜRE, AMAÇ VE FAALİYET KONULARI
KURULUŞ
Madde 1-(1) Bu ana sözleşmede isimleri, tabiiyetleri, adresleri ve taahhüt ettikleri sermaye payları gösterilen kişiler tarafından, 24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu hükümlerine göre değişir ortaklı, değişir sermayeli ve sınırlı sorumlu bir Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi kurulmuştur.
TÜZEL KİŞİLİĞİN KAZANILMASI VE ANA SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ
Madde 2- (1)Kooperatif , Ticaret Siciline tescil ile tüzel kişilik kazanır. Tescilden önce kooperatif namına iş ve işlem yapanlar bunlardan şahsen ve zincirleme olarak sorumludurlar.
(2) Ana sözleşmede yapılacak değişiklikler kuruluştaki usule tabidir.
UNVAN
Madde 3-(1) Kooperatifin unvanı, SINIRLI SORUMLU SAFRANBOLU ESNAF VE SANATKARLAR KREDİ VE KEFALET KOOPERATİFİ'dir.
MERKEZ VE ÇALIŞMA BÖLGESİ
Madde 4- (1) Kooperatifin merkezi KARABÜK / SAFRANBOLU'dur.
(2) Kooperatifin çalışma bölgesi SAFRANBOLU İlçesi'dir.
SÜRE
Madde 5-(1) Kooperatif süresizdir.
AMAÇ VE FAALİYET KONULARI
Madde 6-(1) Kooperatifin amacı; ortağı esnaf ve sanatkâra faaliyetleri için gerekli krediyi sağlamak veya kredi ve banka teminat mektubu almak üzere kefil olmaktır.
(2) Bu amaçla kooperatif:
a- Ortaklarına yapılan kredilendirme ve verilen kefaletlerin toplamı esas tutularak ilgili banka emrine borç senedi ihdas edebilir.
b- Konusu ile ilgili olarak; yatırım faaliyetlerinde bulunabilir, gerekli tesis ve işletmeler kurabilir, işletebilir, kiralayabilir veya kiraya verebilir, ilgili kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapabilir ve kurulmuş ortaklıklara iştirak edebilir.
c- Amacına uygun gördüğü gayrimenkulleri satın alır, satar, yaptırır, kiralar, kiraya verir ve bunlar üzerinde her türlü ayni hak tesis edebilir.
ç- Kooperatif kaynaklarından kullandırılan krediler ve/veya bankalara verilen kefaletler karşılığında kredi ve/veya kefalete teminat olarak her türlü ipotek ve rehin alabilir, fek edebilir.
d- Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri üst kuruluşlarına girebilir.
e- Ortaklarının sigorta ihtiyaçlarına aracı olabilir, sigorta acenteliği yapabilir ve bu konuda faaliyet gösteren kuruluşlara iştirak edebilir.
f- Gerektiğinde kooperatif ortakları ve personeli için yardım kuruluşları, mesleki ve sosyal tesisler meydana getirmek ve bunları işletmek için yardım fonları ile kooperatif ortaklarına kredi kullandırabilmek amacıyla fonlar oluşturabilir.
g- Ortaklarının ekonomik, sosyal, kültürel ihtiyaçlarını karşılamak üzere ulusal veya uluslararası kurum ve kuruluşlardan verilen kredi ve fonlara aracı olabilir.
ğ- Konusu ile ilgili eğitim, yayın, araştırma ve benzeri faaliyetlerde bulunabilir.
SERMAYE VE PAYLAR
SERMAYE
Madde 7 - (1) Kooperatifin sermayesi, ortakların taahhüt ettikleri payların toplam tutarlarından ibaret olup değişkendir. Ancak sermayenin en az haddi 700,00 Türk lirasıdır. Kuruluşta bu sermayenin tamamının taahhüt edilmesi ve 1/4’ünün peşin ödenmesi zorunludur.
(2) Ayni sermaye konamaz
PAYLAR
Madde 8- (1) Bir ortaklık payının değeri 100,00 Türk lirasıdır. Ortaklar en çok 5.000 pay taahhüt edebilirler. Ancak, her ortağın en az 1 (bir) pay taahhüt etmesi zorunludur.
(2) Ortaklık payları, 19.uncu maddeye göre düzenlenen ortaklık senedinde gösterilir. Senetle temsil edilmeyen paylar 100,00 Türk lirası olarak itibar olunur.
PAYLARIN ÖDENMESİ
Madde 9- (1) Kurucuların taahhüt ettikleri pay bedellerinin en az 1/4'ü tescilden önce, gerisi de kooperatifin tescilini izleyen yirmidört ay içinde ödenir.
(2) Nakit ödemeler, 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununa bağlı bir bankada, kurulmakta olan kooperatif adına açılacak özel bir hesaba, sadece kooperatifin kullanabileceği şekilde yatırılır. Taahhüt edilen payların , kanunda veya ana sözleşmede öngörülmüş bulunun ve kanunda yazılı olandan daha yüksek olan tutarlarının ödendiği ticaret siciline yöneltilecek bir banka mektubu ile ispatlanır. Banka , bu tutarı kooperatifin tüzel kişilik kazandığını bildiren bir sicil müdürlüğü yazısının sunulması üzerine sadece kooperatife öder.
(3) Kurucuların sermayenin tamamını ödemeyi şartsız kabul ettikleri ve ana sözleşmedeki imzaların ticaret sicili müdürlüğünce onaylandığı tarihten itibaren kooperatif üç ay içinde tüzel kişilik kazanamadığı takdirde, bu hususu doğrulayan bir sicil müdürlüğü yazısının sunulması üzerine, bedeller banka tarafından sahiplerine geri verilir.
ORTAKLIK İŞLEMLERİ
ORTAKLIK ŞARTLARI
Madde 10 - (1) Kooperatife ortak olabilmek için aşağıdaki nitelik ve şartların varlığı gereklidir.
a- Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip gerçek kişi olmak,
b- 7/6/2005 tarihli 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanununa göre kurulmuş meslek odasına kayıtlı esnaf veya sanatkâr olmak.
c- İş veya ikamet yeri kooperatifin çalışma bölgesi içinde bulunmak,
ç- Aynı zamanda başka bir Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifine ortak olmamak.
d- Kooperatifin personeli olmamak.
(2) Birinci fıkranın (b) bendinde öngörülen nitelik, faaliyete devam edildiğine ilişkin vergi dairesinden alınacak belge ve esnaf veya sanatkar olduğunu gösteren ilgili kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşundan sağlanacak belge ile kanıtlanır. Bu belgelerin ilgili kurum ve kuruluşların internet sitelerinden elektronik ortamda edinilmesi de mümkündür.
(3)Yönetim kurulu; ortaklar ile ortak olmak için müracaat edenlerin ana sözleşmede gösterilen ortaklık şartlarını taşıyıp taşımadıklarını araştırmak zorundadır.
ORTAKLIĞA KABUL
Madde 11 -(1) Gerekli şartları taşıyıp da kooperatife ortak olmak isteyenler, yazılı olarak yönetim kuruluna başvururlar. Bu başvuru yazısına 10. maddede belirtilen ortaklık şartlarının taşındığını gösteren belgeler eklenir. Ayrıca bu başvuruda ana sözleşmenin tüm hükümlerinin ve getirilen yükümlülüklerin kabul edildiği açıkça belirtilir.
(2)Ortaklığa kabul yönetim kurulu kararıyla gerçekleşir.
(3)Yönetim kurulu, ortaklar ile ortak olmak için başvuranların 10. maddede gösterilen şartları taşıyıp taşımadıklarını araştırmak zorundadır.
(4)Yönetim kurulu, başvuruyu bir ay içinde sonuçlandırır ve başvuru sahibine kararı taahhütlü mektupla ya da elden imza karşılığında tebliğ eder. Başvuru sahibi hakkında, ortaklığa kabul kararı alındığı takdirde, kararın kendisine bildirildiği tarihten bir ay içinde sermayenin tamamını bir defada öder. Yönetim kurulu 10. maddede gösterilen şartları taşıyanları ortaklığa kabulden kaçınamaz.
(5) Ortak, kredi kullanma esnasında, kullanacağı tüm kredi türlerinde kooperatifin mali yapısına göre kredinin %5’i oranında bir tutarı bloke sermaye olarak, ilgili bankada bulunan kooperatifin bloke sermaye hesabına yatırmaya mecburdur.
ORTAK SAYISI
Madde 12 -(1) Kooperatifin ortak sayısı en az 7 kişidir.
ORTAKLIKTAN ÇIKMA
Madde 13 -(1) Her ortak, hesap senesi sonundan en az bir ay önce yönetim kuruluna yazı ile başvurmak suretiyle ortaklıktan çıkabilir. Yönetim kurulu bu hükme uygun olarak yapılacak isteğe rağmen, yazılı başvurunun kooperatif kayıtlarına girişinden itibaren bir ay içinde kabulden kaçınırsa, ortak çıkma dileğini noter aracılığı ile yönetim kuruluna bildirir. Bildiri tarihinden itibaren çıkma gerçekleşir.
ORTAKLIKTAN ÇIKARMA VE ORTAKLIĞIN DÜŞMESİ
Madde 14 - (1) Durumları aşağıda gösterilen hallere uyanlar yönetim kurulu kararı ile ortaklıktan çıkarılır.
a)- 10. maddede belirtilen yazılı ortaklık şartlarından birini kaybedenler.
b)- Kooperatifin para, mal ve belgeleri üzerinde işledikleri suçlardan dolayı mahkûm olanlar.
(2)Ortaklar, bu maddede gösterilmeyen sebeplerle ortaklıktan çıkarılamazlar.
(3) Çıkarma kararı gerekçeli olarak Yönetim Kurulu Karar Defteri ile Ortaklar Defterine kaydedilir. Kararın onaylı örneği, çıkarılan ortağa tebliğ edilmek üzere on gün içinde Notere tevdi edilir. Ortak, çıkarma kararının tebliğ tarihinden itibaren 3 ay içinde itiraz davası açabilir veya genel kurula itiraz edebilir. Bu itiraz, ilk toplanacak genel kurula sunulmak üzere yönetim kuruluna noter aracılığı ile tebliğ ettirilecek bir yazı ile yapılır.Genel kurula itiraz edildiği takdirde, yönetim kurulunun çıkarma kararı aleyhine itiraz davası açılamaz. Genel kurulca verilecek karara karşı itiraz davası hakkı saklıdır.
(4) Üç aylık süre içinde genel kurula veya mahkemeye başvurmak suretiyle itiraz edilmeyen çıkarma kararı kesinleşir.
(5) Haklarındaki çıkarma kararı kesinleşmeyen ortakların ortaklık hak ve yükümlülükleri, çıkarma kararı kesinleşinceye kadar devam eder.
(6) Parasal yükümlülüklerini otuz gün geciktirmeleri üzerine, yönetim kurulunca noter aracılığı ile yapılacak ihtarı takip eden on gün içinde bu yükümlülükleri yerine getirmeyenlere yine aynı kurulca ikinci ihtar yapılır. İkinci ihtarı takip eden bir ay içerisinde de yükümlülüklerini yerine getirmeyenlerin ortaklıkları 1163 sayılı Kanunun 27. maddesi uyarınca düşer. Buna ilişkin gerekli işlemler yönetim kurulunca yürütülür.
ORTAKLIĞI SONA ERENLERLE HESAPLAŞMA
Madde 15 -(1) Bu ana sözleşme gereğince kooperatiften çıkan veya çıkarılan ortaklar, ayrıldıkları hesap döneminin sonundan bir ay sonra hesaplarının tasfiyesini isteyebilirler. O yıl bilânçosunun gelir-gider farkı müspet olduğu ve kooperatifin kanuni takibe intikal etmiş alacağı bulunmadığı takdirde, ortaklık payı tamamen iade olunur.
(2) Ancak, o yıl bilânçosuna göre menfi gelir-gider farkı hâsıl olmuşsa çıkan veya çıkarılan ortağın bu menfi gelir-gider farkından kendisine isabet eden miktar ortaklık payından düşülür.
(3) Ortaklıktan çıkan veya çıkarılanlar, kooperatifin yedek akçeleri ile diğer mevcutları üzerinden hiçbir hak iddiasında bulunamazlar.
(4) Ortaklığı sona erenlerin alacak ve hakları bunları isteyebilecekleri günden itibaren 5 yıl geçmekle zaman aşımına uğrar.
ÖLEN ORTAĞIN DURUMU
Madde 16 -(1) Ortağın ölümü ile ortaklık sıfatı sona erer.
(2) Ölen ortağın ortaklık payı, kooperatifle olan borç ve kefalet münasebetleri tasfiye edildikten sonra kanuni mirasçılarına iade olunur.
ORTAKLIĞIN DEVRİ
Madde 17 -(1) Ortaklık, kredi borcu bulunmamak ve yazılı olarak yönetim kuruluna bildirilmek kaydıyla, 10. maddedeki ortaklık şartlarını taşıyan kişilere devredilebilir.
(2) Yönetim kurulu, bu şekilde ortaklığı devralan kişiyi ortaklığa kabulden kaçınamaz.
ORTAKLIĞA TEKRAR GİRME
Madde 18 -(1) Ortaklığı sona erenler, ayrılma sebeplerinin ortadan kalkması halinde yeniden ortaklığa kabul edilebilirler.
(2) 14. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince çıkarılanlar kooperatife yeniden ortak olamazlar.
ORTAKLIK SENEDİ
Madde 19 -(1) Her ortağın ortaklık haklarının, ada yazılı ortaklık senedi ile temsil olunması şarttır. Bu senede kooperatifin unvanı, senet sahibinin adı ve soyadı, iş ve konut adresi, kooperatife girdiği ve çıktığı tarihler yazılır. Bu hususlar, senet sahibi ile kooperatifi temsile yetkili olan kimseler tarafından imzalanır. Ortağın yatırdığı veya çektiği paralar tarih sırasıyla kaydedilir. Bu kayıtlar kooperatifinin ödediği paralara ait ise ortak imza eder. İmzalı ortak senedi makbuz hükmündedir. Mezkûr senet ana sözleşmeyi ihtiva etmek şartıyla ortaklık cüzdanı şeklinde de düzenlenebilir. Ortaklık senetleri kıymetli evrak niteliğinde olmayıp sadece ispat vesikası hükmündedir.
ORTAKLARIN ŞAHSİ SORUMLULUKLARI
Madde 20 -(1) Her ortak, kooperatifin borçlarına karşı, taahhüt ettiği pay tutarının on katına kadar sorumludur.
(2) Ölüm durumu hariç olmak üzere, ortağın kooperatiften ayrılışının kesinleştiği tarihten başlayarak bir yıl içerisinde kooperatif iflas ettiği takdirde , ortağın kooperatiften ayrılmasından önce doğmuş olan borçları için sorumluluğu devam eder. Kooperatife giren her ortak, girişinden önce doğmuş olan kooperatif borçlarından dolayı diğer ortaklar gibi sorumlu olur.
(3) Yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin sorumlulukları hakkındaki hükümler saklıdır.
ORTAKLIK PAYI DIŞINDAKİ ÖDEMELER
Madde 21 -(1) Ortaklar, taahhüt ve tediye ettikleri ortaklık payı bedelleri dışında, bu ana sözleşme veya üst kuruluş ana sözleşmelerinde düzenlenen; masraf karşılığı, fon katılım payları, üst kuruluşlara katılım payları, ücret ve diğer gider katılım paylarını ödemek zorundadırlar.
KOOPERATİF ORGANLARI VE YÖNETİMİ
KOOPERATİFİN ORGANLARI
Madde 22 -(1)Kooperatifin organları şunlardır
a-Genel Kurul,
b-Yönetim Kurulu,
c-Denetim Kurulu,
GENEL KURUL
Görev ve Yetkileri
Madde 23-(1) En yetkili organ olan genel kurulun görev ve yetkileri şunlardır:
a-Bilânço, bilanço hesaplarının dökümü , gelir-gider farkı hesapları ile yönetim kurulu ve denetçiler tarafından verilen raporları inceleyerek kabul veya reddetmek, gelir gider farkının dağıtımı konusunu karara bağlamak .
b-Yönetim ve denetim kurulu üyeleri ile dış denetçiyi seçmek, ibra etmek veya sorumluluklarına karar vermek , gerektiğinde bunları azletmek.
c-Yönetim ve denetim kurulu üyelerine verilecek aylık ücret, huzur hakkı , yolluk ile dış denetçiye verilecek ücret miktarını belirlemek ve bütçeyi görüşerek karara bağlamak,
ç- Yönetim Kurulu tarafından verilen ortaklıktan çıkarma kararlarına karşı yapılan itirazları inceleyip karara bağlamak,
d- Kanun, (13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun 391. maddesinde sayılanlar hariç) ana sözleşme ve iyi niyet esasları ile genel kurul kararlarına aykırı olduğu ileri sürülen yönetim kurulu kararlarının iptal edilip edilmeyeceği konusunda karar vermek,
e- Üst kuruluşa girmeye ve üst kuruluştan çıkmaya karar vermek ve bu kuruluşta görevlendirilecek temsilcileri seçmek,
f- Ana sözleşmede yapılması öngörülen değişiklikler hakkında karar almak,
g- Gayrimenkul alımında ve satımında takip edilecek usul ile alınacak gayrimenkulün niteliğini, yerini ve azami fiyatını, satılacak gayrimenkulün asgari fiyatını belirlemek,
ğ- Kooperatifin amacına uygun işletme ve tesislerin kurulmasına ve ortaklıklara iştirak edilmesine karar vermek, inşaat işlerinin yaptırılma yöntemini kararlaştırmak,
h- Kooperatifin dağılması hakkında karar vermek, tasfiye kurulunu seçmek,
ı- Kanun ve ana sözleşme ile genel kurula tanınmış olan diğer konular hakkında karar vermek,
(2)- Genel kurul, birinci fıkrada yer alan görev ve yetkilerini devir ve terk edemeyeceği gibi kooperatifin amaçları ile ilgili her türlü işler hakkında da karar verebilir.
OY HAKKI VE TEMSİL
Madde 24 - (1) Genel kurul toplantısına yönetim kurulu tarafından Kooperatif Bilgi Sistemi (KOOPBİS)'den alınan ortaklar listesinde adı bulunanlar katılabilir.
(2) Toplantı tarihinden üç ay evvel ortak olmayanlar hariç her ortak genel kurula katılma hakkına sahiptir.
(3) Her ortak yalnız bir oya sahip olup, noter onaylı yazı ile izin verilmek suretiyle bir ortak diğer bir ortağı, oyunu kullanmak üzere temsilci tayin edebilir.
(4) Genel kurul toplantılarında eş ve birinci derece (ortağın; çocuğu, anne ve babası, eşinin annesi ve babası) akrabalar için temsilde noter ve ortaklık şartı aranmaz.
(5) Katılma haklarını temsilci olarak kullanan kişi ,temsil edilenin talimatına uyar. Talimata aykırılık, oyu geçersiz kılmaz. Temsil edilenin temsilciye karşı hakları saklıdır.
(6) Kooperatifin işlerinin görülmesine herhangi bir surette katılmış olanlar, yönetim kurulunun ibrasına ait kararlarda oylamaya katılamazlar. Bu hüküm denetçiler hakkında uygulanmaz. Ancak denetçiler kendi ibralarında oy kullanamaz.
(7) Ortaklardan hiçbiri kendisi ,eşi veya usul ve füruu ile kooperatif arasında ortaklık ilişkileri dışındaki şahsi bir işe veya uyuşmazlığa ait görüşmelerde oy kullanamaz.
TOPLANTI ŞEKİLLERİ VE ZAMANI
Madde 25 -(1) Genel kurul, olağan ve olağanüstü olmak üzere iki şekilde toplanır. Olağan genel kurul toplantısı, her yılın Nisan ayı sonuna kadar yapılması zorunludur.
(2) Ancak; kooperatif üst kuruluşuna ortak olunması, genel kurul toplantısının gündemine konuyla ilgili madde konulması ve Ticaret Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslara uygun hareket edilmesi şartıyla , olağan kurul toplantıları en fazla iki hesap dönemini kapsayacak şekilde ve birleştirilerek yapılabilir.
(3) Olağanüstü genel kurul, kooperatif işlerinin ve ana sözleşme hükümlerinin gerektirdiği zaman ve surette toplanır.
GENEL KURUL TOPLANTISINA ELEKTRONİK ORTAMDA KATILIM
MADDE 26 -(1) Kooperatifin genel kurul toplantılarına katılma hakkı bulunan ortakları bu toplantılara, 24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunun 45. maddesinin yedinci fıkrası uyarınca elektronik ortamda da katılabilir. Yönetim kurulu tarafından karar alınması veya genel kurul tarihinden 20 gün önce 4'den az olmamak üzere ortakların en az 1/10'unun yazılı olarak talep etmesi halinde genel kurul toplantısı elektronik ortamda yapılabilir. Kooperatif, 14/1/2022 tarihli ve 31719 sayılı Resmi Gazete' de yayımlanan Kooperatiflerde Elektronik Ortamda Yapılacak Genel Kurullara İlişkin Yönetmelik hükümleri uyarınca ortaklarının genel kurul toplantılarına elektronik ortamda katılmalarına, görüş açıklamalarına , öneride bulunmalarına ve oy kullanmalarına imkan tanıyacak elektronik genel kurul sistemini kurabileceği gibi bu amaç için oluşturulmuş sistemlerden de hizmet satın alabilir. Yapılacak tüm genel kurul toplantılarında ana sözleşmenin bu hükmü uyarınca, kurulmuş olan sistem üzerinde ortakların ve temsilcilerinin, anılan Yönetmelik hükümlerinde belirtilen haklarını kullanabilmesi sağlanır.
TOPLANTI YERİ VE ÇAĞRIYA YETKİLİ OLANLAR
Madde 27 -(1) Genel kurul, kooperatif merkezinin bulunduğu yerleşim birimi dahilindeki uygun bir yerde toplanır.
(2) Genel kurul yönetim kurulunca toplantıya çağrılır.
(3) Gerekli hallerde denetim kurulu, kooperatifin ortağı bulunduğu üst birlik ve tasfiye memurları genel kurulu toplantıya çağırma yetkisine sahiptirler.
(4) Genel kurul birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen şekilde toplanamadığı takdirde Ticaret Bakanlığınca toplantıya çağırılabilir.
(5) Ayrıca, dört ortaktan az olmamak kaydıyla toplam ortak sayısının 1/10’unun isteği halinde, genel kurul 10 gün içinde yönetim kurulu tarafından toplantıya çağrılır. Bu başvurunun, müştereken ve noter tebligatı ile yapılması gerekir. Yönetim kurulunca bu isteğin zamanında yerine getirilmemesi durumunda Ticaret Bakanlığınca genel kurul toplantıya çağırılabilir. Çağırılmadığı takdirde istek sahipleri mahalli mahkemeye başvurarak genel kurulu bizzat toplantıya çağırma izni alabilirler.
(6) Genel kurul, süresi dolmuş olsa bile, yönetim kurulu tarafından toplantıya çağrılabilir. Tasfiye memurları da, görevleri ilgili konular için , genel kurulu toplantıya çağırabilirler.
(7) Yönetim kurulunun, devamlı olarak toplanamaması , toplantı nisabının oluşmasına imkan bulunmaması veya mevcut olmaması durumlarında , mahkemenin izniyle ,tek bir ortak genel kurulu toplantıya çağırabilir. Mahkeme kararı kesindir.
ÇAĞRININ ŞEKLİ
Madde 28 -(1) Olağan ve olağanüstü toplantılara ilişkin çağrılar adi mektupla, gazeteyle veya gazete olmayan yerlerde mahalli örf ve âdete göre ilan yoluyla yapılır. Çağrının , kooperatife yazılı olarak iletilmiş olması şartıyla ortağın GSM (cep telefonu) numarasına veya elektronik posta adresine gönderilecek ileti (SMS, e-posta vb.) aracılığıyla yapılması da mümkündür. Alıcıdan kaynaklanan nedenlerle teslim edilemeyen bu tür iletiler bir tam gün geçtikten sonra bir defaya mahsus olmak üzere yenilenir. Yayınlanan ilanlar ile bildirimlere ilişkin " Gönderi Teslimat Bilgisi" dökümünün , genel kurul evrakı ile birlikte basılı şekilde ya da elektronik ortamda muhafazası ve incelemeye hazır tutulması şarttır.
(2) Çağrının, toplantı gününden en az otuz gün önce ve en çok iki ay içinde yapılması, toplantının gün ve saati ile yerinin ve gündem maddelerinin bildirilmesi zorunludur.
(3) Çağrıda, birinci toplantıda çoğunluk sağlanamadığı takdirde yapılacak olan sonraki toplantının tarihi, saati ve yeri açıklanarak yeni bir bildirime gerek kalmaksızın bir defada ortaklara duyuru yapılabilir. Toplantılar arasında en az yedi en fazla otuz gün süre bulunması gerekir. Sürenin hesabında duyuru ve toplantı günleri hesaba katılmaz.
(4) Ana sözleşmenin değiştirilmesi söz konusu ise, yapılacak duyuruda değiştirilecek maddelerin numaralarının yazılması ile yetinilir.
BÜTÜN ORTAKLARIN HAZIR BULUNMASI
Madde 29 -(1) Kooperatifin bütün ortaklarının veya temsilcilerinin hazır bulunması ve itirazın olmaması halinde, genel kurul toplantılarına ilişkin diğer hükümler saklı kalmak şartıyla, toplantıya çağrı hakkındaki hükümlere uyulmamış olsa dahi kararlar alınabilir. Ancak, kararların muteber olabilmesi için, toplantıda Bakanlık Temsilcisi bulundurulması hususunda gerekli işlemlerin yapılmış olması şarttır.
(2) Birinci fıkraya göre alınan kararlar, tüm ortaklar veya ortakların toplantıda oy birliği ile seçecekleri temsilcileri tarafından imzalanacak bir tutanağa bağlanır.
BAKANLIĞA MÜRACAAT VE GÖNDERİLECEK BELGELER
Madde 30 -(1) Genel kurul tarihi ile yeri ve gündemi, toplantıdan en az onbeş gün önce, kooperatif merkezinin bulunduğu yerdeki Valiliğe (Bakanlık Taşra Teşkilatı) yazılı olarak bildirilir.
(2) Bu bildirime, Bakanlıkça tespit edilen temsilci ücretinin ilgili muhasebe birimi hesabına yatırıldığını gösteren belge eklenerek toplantıda temsilci bulundurulması talep edilir.
GÜNDEM
Madde 31 -(1) Olağan genel kurul toplantısının gündemine sırasıyla şu hususlar bulunur;
a) Açılış ve toplantı başkanlığının oluşturulması.
b) Yönetim ve denetim kurulu ile dış denetçi tarafından hazırlanan raporların okunması ve müzakeresi.
c) Finansal tabloların okunması, müzakeresi ve tasdiki.
ç) Yönetim ve denetim kurulu üyelerinin ibrası,
d) Faaliyet yılı içinde yönetim kurulu üyeliğinde eksilme meydana gelmiş ve yönetim kurulunca atama yapılmış ise atamanın genel kurulca onaylanması.
e) Görev süreleri sona ermiş olan yönetim ve denetim kurulu üyeleri ile dış denetçinin seçilmesi ve bunların görev sürelerin tespiti.
f) Yönetim ve denetim kurulu üyeleri ile dış denetçinin ücret , huzur hakkı gibi parasal haklarının belirlenmesi.
g) Gelecek yılın bütçe ve çalışma programının görüşülmesi ve karara bağlanması.
ğ) Gerekli görülecek diğer hususlar.
(2) Gerekli görülecek diğer hususlar gündeme açıkça yazılmalıdır. Görüşülecek konu önceden tespit edilip gündeme yazılmadan , "Gerekli görülecek diğer hususlar " şeklinde bir gündem maddesi belirlenemez.
(3) Kanun ve ana sözleşme gereği genel kurulun yetkisinde olan ve olağanüstü genel kurul toplantı gündemini oluşturan her türlü konu , olağan genel kurul toplantı gündemine yazılabilir.
(4) Dörtten az olmamak üzere ortakların en az 1/10'u tarafından genel kurul toplantı tarihinden en az yirmi gün önce müştereken ve noter tebligatı ile bildirilecek hususların gündeme konulması zorunludur.
(5) Gündemde olmayan hususlar görüşülemez. Ancak kooperatife kayıtlı ortakların en az 1/10 unun gündem maddelerinin görüşülmesine geçilmeden önce yazılı teklifte bulunmaları halinde hesap tetkik komisyonunun seçilmesi, bilânço incelemesinin ve ibranın geriye bırakılması, çıkan veya çıkarılan ortaklar hakkında karar alınması, genel kurulun yeni bir toplantıya çağrılması ve kanun, ana sözleşme ve iyi niyet esasları ile genel kurul kararlarına aykırı olduğu ileri sürülen yönetim kurulu kararlarının iptali, yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin azli ve yerlerine yenilerinin seçilmesi ile ilgili hususlar, genel kurula katılanların yarıdan bir fazlasının kabulü ile gündeme alınır.
(6) Yapılan denetim sonucunda veya herhangi bir sebeple Başkanlıkça , kooperatif genel kurulunda görüşülmesi istenen konuların gündeme konulması zorunludur.
(7) Günden genel kurulu toplantıya çağıran tarafından bellidir.
GENEL KURUL TOPLANTISINA KATILMA HAKKINA HAİZ ORTAKLARI GÖSTERİR LİSTE
Madde 32 -(1) Yönetim kuru, KOOPBİS' den temin edeceği genel kurula katılma hakkını haiz ortakları gösterir listeyi genel kurul toplantısından önce toplantı yerinde bulundurmakla yükümlüdür. Bu listede genel kurula katılma hakkı olan ortakların ; ortaklık numaraları, isim ve soy isimleri ile imza yerleri bulunur.
(2) Genel kurula katılma hakkını haiz ortakları gösterir liste, toplantıya katılanlar ile genel kurul başkanı ve Başkanlık temsilcisi tarafından imzalanır.
(3) Kooperatif ortaklarına, KOOPBİS üzerinden, genel kurula katılma hakkını haiz ortakları gösterir listeye erişim yetkisi verilir. Mezkur listenin kooperatif kayıtlarına uygun ve doğru olarak hazırlanmasından yönetim kurulu sorumludur.
GÖRÜŞME KARAR VE NİSABI
Madde 33- (1) Genel kurulun toplanabilmesi ve gündemdeki konuların görüşülebilmesi için kooperatife kayıtlı ortaklardan genel kurula katılma hakkına sahip olanların en az 1/10 unun şahsen veya temsilen toplantıda hazır bulunması gerekir. İlk ve müteakip toplantılarda aynı nisap aranır.
(2) Genel kurulda kararlar toplantı nisabının sağlanması koşuluyla oylama sırasındaki mevcudun yarıdan fazlasının oyu ile alınır. Ancak seçimlerde en çok oyu alan aday seçilmiş sayılır.
(3) Ancak, kooperatifin dağılması, diğer bir kooperatifle birleşmesi ve ana sözleşmede değişiklik yapılması ile ilgili kararlar, fiilen kullanılan oyların 2/3 çoğunluğu ile alınır.
(4) Ortakların şahsi sorumluluklarının ağırlaştırılmasına veya ek ödeme yükümleri ihdası hakkında alınacak kararlar için bütün ortakların 3/4'ünün rızası gereklidir.
TOPLANTININ AÇILMASI VE TOPLANTI BAŞKANLIĞI
Madde 34 -(1) Genel kurul toplantısı; Bakanlık temsilcisi bulundurulması hususunda usulüne uygun başvurunun ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun değişik 87. maddesine göre işlem yapıldığının tespiti ile toplantı nisabının sağlanması üzerine ve çağrıyı yapan organca yetkili kılınan kimseler tarafından açılır. Müteakiben bir genel kurul başkanı ile kararlaştırılacak sayıda sekreter üye ve gerektiğinde oy toplayıcı üye seçilir.
(2) Bu seçimde en çok oy alan adaylar seçilmiş sayılır.
(3) Genel kurul toplantı başkan ve üyelerinin, ortaklardan veya kooperatifin üst kuruluşlarınca görevlendirilenler arasından seçilmesi şarttır.
OY KULLANMANIN ŞEKLİ
Madde 35 -(1) Oylamalar genel olarak el kaldırılmak (açık oylama) suretiyle yapılır. Ancak, genel kurula katılanların yarıdan fazlasının talebi halinde gizli oya başvurulur.
(2) Gizli oylamada , kooperatif mührü ile mühürlenmiş boş oy pusulalarının kullanılması esastır. Ancak , genel kurulca karar alınmak kaydıyla ayrıca basılı oy pusulası da kullanılabilir. Genel kurulun yalnızca basılı oy pusulası kullanılması yolunda alacağı karar geçersizdir. Genel kurulda kooperatif mührü ile mühürlenmiş boş oy pusulaları ve basılı oy pusulalarından başkaca bir pusula seçim için kullanılamaz. Matbaada basılmış veya yazı makinesi ile yazılmış ya da çoğaltılmış oy pusulaları basılı oy pusulası sayılır.
BİLANÇONUN TASDİKİ VE İBRA
Madde 36 -(1) Bilânçonun onaylanmasına ilişkin genel kurul kararı, kararda aksine açıklama bulunmadığı takdirde yönetim kurulu ile denetim kurulunun ibrası sonucunu doğurur. Bununlar birlikte, bilânçoda bazı hususlar hiç veya gereği gibi belirtilmemişse veya bilânço kooperatifin gerçek durumunun görülmesine engel olacak bazı hususları içeriyorsa ve bu hususta bilinçli hareket edilmişse onama ibra etkisini doğurmaz.
(2) Denetçi raporları genel kurula sunulmayan kooperatiflerde; finansal tablolar, yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu ve ibra hakkında alınan kararlar geçersizdir.
(3) İbra edilmeyen yönetim kurulu aleyhine tazminat davası açılabilmesi için, bu konuda genel kurulca karar verilmiş olması gereklidir.
(4) Kooperatif denetçileri genel kurul karar tarihinden itibaren bir ay içinde dava açmaya mecburdurlar. Bu müddetin geçmesiyle dava hakkı düşmez.
KARARLARIN ETKİSİ
Madde 37-(1) Kanun ve ana sözleşmeye uygun surette toplanmış genel kurulda alınan kararlar, toplantıda bulunmayanlar veya aleyhte oy kullananlar hakkında da geçerli ve bağlayıcıdır.
KARARLARIN İPTALİ VE ŞARTLARI
Madde 38 -(1) Aşağıda yazılı kimseler Kanuna, ana sözleşme hükümlerine ve iyi niyet esaslarına aykırı olduğu iddiasıyla genel kurul kararları aleyhine, toplantıyı izleyen günden başlamak üzere bir ay içinde, kooperatif merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemeye başvurabilirler.
a) Toplantıda hazır bulunup da kararlara muhalif kalarak keyfiyeti tutanağa geçirten veya oyunu kullanmasına haksız olarak müsaade edilmeyen yahut toplantıya çağrının usulü dairesinde yapılmadığını veyahut gündemin gereği gibi ilan veya tebliğ edilmediğini yahut da genel kurul toplantısına katılmaya yetkili olmayan kimselerin karara katılmış bulunduklarını iddia eden pay sahipleri,
b) Yönetim Kurulu,
c) Kararların yerine getirilmesi yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin şahsi sorumluluklarını mucip olduğu takdirde bunların her biri.
(2) Bozma davasının açıldığı ve duruşmanın yapılacağı gün, yönetim kurulu tarafından usulen ilan olunur.
(3) Bir kararın bozulması bütün ortaklar için hüküm ifade eder. Bozma kararının kesinleşmesi halinde, bu husustaki ilam tescil ve ilan ettirilir.
GENEL KURUL TOPLANTI TUTANAĞI
Madde 39 -(1) Genel kurul toplantılarının muteber olması için, ortaklar ve ve temsilcilerin sayısı, genel kurulda sorulan sayıları, verilen cevapları,alınan kararları, her karar için kullanılan olumlu veya olumsuz oyların sayılarını içeren bir tutanak düzenlenir.
(2) Genel kurul tutanağı, genel kurul başkanlığı ve Bakanlık Temsilcisi tarafından imzalanır; aksi halde geçersizdir.
GENEL KURUL KARARLARININ TESCİL VE İLANI
Madde 40 -(1) Yönetim kurulu, genel kurul toplantı tutanağının noterce onaylanmış bir suretini derhal ticaret sicili müdürlüğüne vermek ve bu tutanakta yer alan tescil ve ilana tabi hususları tescil ve ilan ettirmekle yükümlüdür.
BAKANLIK, BANKA VE ÜST KURULUŞA GÖNDERİLECEK BELGELER
Madde 41 -(1) Toplantı gününden itibaren en geç bir ay içinde, yönetim ve denetim kurulları raporları ile bilânço ve gelir-gider cetvelleri, genel kurul toplantı tutanağı ile ortaklar listesinin ve istenebilecek diğer belgelerin onaylı birer örneği, kooperatifin ticaret siciline tescil edildiği yerdeki Bakanlık taşra teşkilatına tevdi edilir.
(2) Ayrıca bu belgelerin birer nüshası, kooperatifin bağlı olduğu üst kuruluşa gönderilir. Genel kurul toplantı tutanağının bir nüshası ilgili banka şubesine gönderilir.
YÖNETİM KURULU
SEÇİMİ VE SÜRESİ
Madde 42 -(1) Yönetim kurulu genel kurulca en az bir en çok dört yıl için seçilir ve en az üç en çok beş üyeden oluşur. Üye sayısı genel kurulca karşılaştırılır.
(2) Genel kurulca böyle bir süre tespiti yapılmaması halinde bir yıl için seçilmiş sayılır.
(3) Yönetim kurulu üyeleri ve yedeklerinin seçilmelerini takiben en geç dokuz ay içinde kooperatifçilik eğitim programını tamamlamaları şarttır.
(4) Yönetim kuruluna seçilen üye sayısı kadar da yedek üye seçilir.
(5) Yönetim kurulunun asil ve yedek üyeleri genel kurulda en çok oy alanlar arasından sıra ile belirlenir. Oylarda eşitlik halinde kuraya başvurulur.
(6) Süresi sona eren üyeler yeniden seçilebilir. Genel kurul lüzum görürse yönetim kurulu üyelerini her zaman değiştirebilir. 1163 sayılı Kanunun 46. maddesinin üçüncü fıkrası gereği genel kurul gündemine madde ilave etmek suretiyle yapılan seçim sonucu değiştirilen yönetim kurulu üyelerinin yerine seçilenler öncekilerin görev sürelerini tamamlar.
SEÇİLME ŞARTLARI VE BAĞDAŞMAYAN GÖREVLER
Madde 43 - (1) Yönetim kurulu üyelerinde aşağıdaki şartlar aranır;
a) Türk vatandaşı olmak,
b) Kooperatif ortağı olmak, ve medeni hakları kullanma ehliyetine sahip bulunmak
c) Amacı ve esas faaliyet konusu aynı olan başka bir kooperatifin yönetim kurulu üyesi olmamak.
ç) Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından ya da 1163 sayılı Kanun hükümlerine göre mahkûm olmamak,
d) Aynı zamanda kooperatifte denetçi olmamak,
e) Aynı zamanda diğer yönetim kurulu üyelerinden birinin eşi olmamak ve birbirleri ile ikinci derece dahil kan ve kayın hısımlığı bulunmamak.
f) Banka ve/veya kooperatif kaynaklarından kullanılan krediler nedeniyle, asaleten veya kefaleten genel kurul tarihinden 30 gün öncesinden banka ve/veya kooperatif takibine intikal etmiş ve halen ödenmemiş kredi borcu bulunmamak.
(2) Kendi kullandıkları ve/veya kefil oldukları kredi borçları, bankaca kooperatif hesaplarından tahsil edildiği tarihten itibaren kooperatif takibine intikal edenlerin bu borçlarını yazılı bir ihtara gerek olmaksızın takip tarihinden itibaren otuz gün içerisinde ödememeleri durumunda sona erer.
(3) Seçilme şartları denetim kurulu tarafından araştırılır. Bu şartları taşımadıkları halde seçilenler ile sonradan kaybedenlerin görevlerine yönetim kurulunca son verilir.
(4) Haklarında birinci fıkranın (ç) bendinde sayılan suçlarla ilgili olarak kamu davası açılmış olanların görevleri ilk genel kurul toplantısına kadar devam etmekle beraber bu durumdaki üyelerin genel kurulca azli veya göreve devamı hakkında karar alınmak üzere, yapılacak ilk genel kurul gündemine yönetim kurulunca madde konulur.
(5) Yönetim kurulu üyeleri , kooperatifin ve kooperatifin bağlı olduğu üst kuruluşların hissedarı oldukları şirketlerde, katıldıkları vakıflarda ve diğer teşekküllerde yönetim kurulu üyesi veya denetçi olamazlar , personel olarak yahut başka bir şekilde ücretli görev alamazlar.
(6) Beşinci fıkrada belirtilen diğer görevleri bulunmasına rağmen yönetim kurulu üyesi olarak seçilenler , seçildikleri tarih itibariyle diğer görevlerinden ayrılmak zorundadırlar. Bu görevlerinden ayrılmayanların yönetim kurulu üyeliğine seçilmelerine ilişkin işlemler hükümsüzdür. Seçildikten sonra beşinci fıkradaki diğer görevleri edinen yönetim kurulu üyelerinin sonradan edindikleri görevlere ilişkin seçilme veya görevlendirme işlemleri ile sözleşmeler de hükümsüzdür. Yönetim kurulu üyeliğine seçilme işlemleri bu şekilde hükümsüz olanların yerlerine yedekleri çağrılır.
(7) Yönetim kurulu üyelerinin fiilen bu görevleri yürüttükleri dönemde ; bunların eş ve ikinci derece dahil kan ve kayın hısımları, kooperatif ve kooperatifin bağlı bulunduğu üst kuruluşlar ile bunların %50'den fazla hissedarı oldukları şirketlerde , katıldıkları vakıflarda ve diğer teşekküllerde yönetim kurulu üyesi veya denetçi olamazlar, personel olarak veya başka bir şekilde ücretli olarak işe alınamazlar.
(8) Bu madde hükümlerine aykırı uygulamalar denetçiler tarafından araştırılır.
GÖREV VE YETKİLERİ
Madde 44 - (1)Yönetim kurulu, Kanun ve ana sözleşme hükümleri içinde kooperatifin faaliyetini yöneten ve onu temsil eden icra organıdır.
(2)Yönetim kurulunun başlıca görev ve yetkileri şunlardır:
a) Ortakların beyannameleri ile istihbarat raporlarına göre verilecek kredi veya kefalet miktarını tespit etmek,
b) Kooperatif ortakları için yeni kredi imkânları sağlamak,
c) Bütçe ve yıllık faaliyet raporu ile bilânço ve gelir-gider tablosunun hazırlanmasını sağlamak.
ç) Ortaklar ile ortak olmak için başvuranların ana sözleşmede belirtilen şartları taşıyıp taşımadıklarını araştırmak,
d) Kooperatif amaçlarının gerçekleşmesinde kullanılmak üzere ilgili kuruluşlardan borç para almak,
e) Kooperatife yapılan bağışları kooperatif amacına uygun işlerde kullanmak,
f) Bakanlıkça istenecek her türlü evrak ve vesaiki ibraz etmek, bilgi vermek ve denetim için gönderilen yetkili elemanlara gerekli kolaylığı göstermek, Bakanlık ve üst kuruluşlarca yapılan denetim sonucuna göre gerekli tedbirleri almak,
g) Kooperatifi resmi dairelerde, mahkemelerde ve üçüncü şahıslara karşı temsil etmek,
ğ) Dava açmak, sulh olmak veya davadan vazgeçmek,
h) Genel kuruldan karar almak şartıyla kooperatifin taşınmaz mallarını satmak, rehne koymak,
ı) Gerekli görülen hallerde, verilen kefalet veya kullandırılan kredilere teminat olarak menkul ve gayrimenkulleri kooperatif lehine rehnetmek ve ipotek ettirmek rehin kaldırmak ve fek ettirmek,
i) Doğacak sorumluluk yönetim kuruluna ait olmak üzere, kendi ortakları arasından veya hariçten bir veya birkaç kişiyi kooperatifi ilzam edecek tasarruflarda bulunmaya veya muayyen işlerde kooperatifi temsil etmeye yetkili kılmak, istihbarat veya proje değerlendirme raporu düzenletmek,
j) Kooperatif ortaklarına tahsis edilen kredi ve kefalet tutarının toplamı esas alınarak ilgili Banka emrine borç senedi ihdas etmek.
k) Merkez birliğince belirlenen usul ve esaslar dahilinde kooperatif takibindeki borçların yapılandırılmasına ilişkin işlemleri yürütmek.
l) Kanun ve ana sözleşme ile yönetim kuruluna verilen diğer görevleri yerine getirmek.
GÖREV BÖLÜMÜ VE TOPLANTILAR
Madde 45-(1) Yönetim kurulu üyeleri, seçimi takiben yapacakları ilk toplantıda aralarından bir başkan, bir başkan vekili, gereğine göre de birer katip ve muhasip üye seçerek görev bölümü yaparlar. Başkanın ve başkan vekilinin veya bunlardan birinin, genel kurul tarafından seçilmesi de mümkündür.
(2) Yönetim kurulu, başkanın bulunmadığı zamanlarda başkan vekilinin, onun da bulunmadığı zamanlarda zorunlu aylık toplantının yapılmasıyla sınırlı olmak üzere görev bölümü toplantısında belirlenen diğer yönetim kurulu üyelerinden birinin çağrısı ile toplanır. Yönetim kurulu ayda en az bir defa ve üye tam sayısının çoğunluğu ile toplanır. Kararlar, toplantıda bulunanların çoğunluğu ile alınır . Oyların eşitliği halinde keyfiyet gelecek toplantıya bırakılır. Onda da eşitlik halinde söz konusu teklif reddedilmiş sayılır.
(3) Kararların geçerli olabilmesi için toplantıya çağrının ispat edebilecek bir yöntemle yapılması zorunludur.
(4) Toplantıda bulunmayan üyeleri temsilen oy kullanılamaz ve toplantılara vekil aracılığı ile de katılamaz.
(5) Özürsüz olarak üst üste üç toplantıda hazır bulunmayan üye çekilmiş sayılır.
(6) Toplantılar kooperatif merkezinde yapılır.Ancak, üyelerin çoğunluğunun tasvibi ile başka herhangi bir yerde de yapılabilir.
(7) Alınan kararlar tarih ve numara sırasıyla yönetim kurulu karar defterine işlenir. Tüm üyelerin isimleri kararın baş tarafına yazılır ve alt tarafı toplantıya katılanlarca isim yazılarak imzalanır.
(8) Verilen karara karşı olanlarla çekimser kalan üyeler, karşı olma veya çekimser kalma sebeplerini kararın altına yazarak imzalarlar.
(9) Yönetim kurulu üyesi , kendisinin kooperatif dışı kişisel menfaatiyle veya alt ve üst soyundan birinin ya da eşinin yahut üçüncü derece dahil üçüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımlarından birinin , kişisel ve kooperatif dışı menfaatiyle kooperatifin menfaatinin çatıştığı konulara ilişkin müzakerelere katılamaz. Bu yasak, yönetim kurulu üyesinin müzakereye katılmamasının dürüstlük kuralının gereği olan durumlarda da uygulanır . Tereddüt uyandıran hallerde, kararı yönetim kurulu verir. Bu oylamaya da ilgili üye katılamaz. Menfaat uyuşmazlığı yönetim kurulu tarafından bilinmiyor olsa bile , ilgili üye bunu açıklamak ve yasağa uymak zorundadır.
KOOPERATİFİN TEMSİL VE İLZAMI
Madde 46 -(1) Kooperatifi dışarıya karşı yönetim kurulu temsil eder. Yönetim kurulu, kooperatifin temsilini kısmen veya tamamen başkana ve başkanın bulunmadığı hallerde yetkili kılacağı üyeye devredebilir.
(2) Kooperatif adına düzenlenecek evrakın muteber olması veya kooperatifin ilzamı için, kooperatif unvanı altında temsile yetkili olanlardan en az ikisinin imzası gereklidir.
(3) Yönetim kurulu, kooperatifi temsile yetkili kılınan kimselerin isimlerini ve imzalarını ticaret siciline bildirir ve bu yetkiye dayanak olan kararları ticaret sicil müdürlüğünde yetkilendirilmiş personele tasdik ettirir.
(4) İmza örnekleri ilgili bankalar ile kooperatifin üst kuruluşlarına da gönderilir.
(5) Gerektiğinde, üçüncü fıkra hükmüne göre hareket edilerek imza yetkisine sahip kimseler değiştirilebilir.
ÜYELİĞİN BOŞALMASI
Madde 47-(1) Yönetim kurulu üyeleri, istifa etmek suretiyle her zaman çekilebilirler. Herhangi bir sebeple yönetim kurulu üyeliğinin boşalması halinde, yönetim kurulunca, aldıkları oy sırasına göre yedek üyeler çağrılır. Oyların eşitliği halinde yönetim kurulu eşit oy alanlar arasından birini üyeliğe atar.
(2) Yönetim kurulu toplantı nisabını kaybederse boşalan yönetim kurulu üyeliklerine denetim kurulu tarafından gecikilmeksizin yeteri kadar yedek üye çağrılır.
(3) Yedek üyelerle de yönetim kurulunun tamamlanamaması halinde; eğer yönetim kurulu toplantı nisabını kaybetmemişse, kanuni şartları haiz birini geçici olarak yönetim kurulu üyeliğine seçip ilk genel kurulun onayına sunar. Onaylanması halinde selefinin süresini tamamlar. Yönetim kurulu toplantı nisabının altına düşmüşse, denetim kurulu tarafından seçimler yapılmak üzere derhal genel kurul toplantıya çağrılır.
SORUMLULUK VE YASAK MUAMELELER
Madde 48 -(1) Yönetim kurulu, kooperatif işlerinin yönetimi için gereken titizliği gösterir ve kooperatifin başarısı ve gelişmesi yolunda bütün gayretini sarf eder.
(2) Üyeler, yönetim kurulundaki faaliyetleri sırasında öğrendikleri ticaret veya işletme sırlarını saklamakla yükümlüdürler.
(3) Yönetim kurulu; kendi tutanakları, genel kurul tutanakları, ortak listeleri, gelir-gider hesapları ve yıllık bilançonun usulune uygun olarak hazırlanması ve saklanmasından, tetkik olunmak üzere denetçilere verilmesinden sorumludur.
(4) Yönetim kurulu ; yıllık faaliyet raporu , bilanço, gelir gider farkı hesapları ve denetleme organı ve varsa dış denetçi tarafından tanzim edilen raporları , genel kurulun yıllık toplantısından en az on beş gün öncesinden itibaren bir yıl süre ile kooperatif merkezinde, varsa şubelerinde ve elektronik ortamda KOOPBİS'te ortakların tetkikine amade tutar. Bu fıkra ve 32. maddenin üçüncü fıkrası kapsamında elde edilen kişisel veriler, sadece ortakların kooperatif iş ve işlemlerinden haberdar olmaları ve kooperatif organlarında görev almak isteyen adayların kooperatif ortaklarına ulaşabilmeleri amaçlarıyla kullanılır. Elde edilen veriler 24/3/2016 tarihli ve 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanununa aykırı olarak kullanılamaz ,aktarılamaz, veya başka bir şekilde işlenemez.
(5) Kooperatifin ticaret sicili kayıtlarının , finansal tablolarının, yönetim kurulu ve denetçi raporlarının, genel kurul toplantı evrakının, ortakların kimlik , iletişim, pay ve ödemelerine ilişkin bilgilerinin KOOPBİS 'e işlenmesinden yönetim kurulu sorumludur.
(6) Yönetim kurulu üyeleri ve kooperatif memurları ortaklık işlemleri dışında kendisi veya başkası namına, bizzat veya dolaylı olarak kooperatifle kooperatif konusuna giren bir ticari muamele yapamaz.
(7) Yönetim kurulu üyelerinin kooperatif ortağı olmayan alt ve üst soyu, eşi yahut 3. derece dahil, 3.dereceye kadar kan ve kayın hısımlarından herhangi biri kooperatife nakit borçlanamaz. Bu kişiler için kooperatif kefalet, garanti ve teminat veremez, sorumluluk yüklenemez, bunların borçlarını devralamaz. Aksi halde, kooperatif alacaklıları bu kişileri, kooperatifin yükümlendirildiği tutarda kooperatif borçları için doğrudan takip edebilir.
(8) Yönetim kurulu üyeleri kanundan veya ana sözleşmeden doğan bir görevi veya yetkiyi devrettiğinde, devralan kişilerin seçiminde makul derecede özen göstermediklerinin ispat edilmesi halinde , bu kişilerin fiil ve kararlarından sorumludurlar.
(9) Yönetim kurulunca kooperatifi tanıtma ve ortak kaydetmek amacıyla yapılacak ilan, reklam ve açıklamalar, eksik ve gerçeğe aykırı olamayacağı gibi, yanıltıcı bilgi ve unsurlar taşıyamaz.
(10) Yönetim kurulu üyeleri ve temsile yetkili şahıslar genel kurulun devredemeyeceği yetkilerini kullanamaz.
(11) Yönetim kurulu üyeleri, kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan müteselsilen sorumlu olup, kooperatife tazmin etmekle yükümlüdürler.
(12) Kusurlu olmadığını ispat eden üyeler ile karara muhalif kalıp durumu hemen denetim kuruluna yazılı olarak bildiren veya özrü nedeniyle toplantıda hazır bulunamayan üyeler sorumluluktan kurtulurlar.
(13) Görevi sona eren üyenin iş gördüğü zamana ait sorumluluğu ayrılış tarihinden itibaren beş yıl devam eder.
YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN ÜCRETLERİ
Madde 49 -(1) Yönetim kurulu başkan, başkan vekili ve üyelerine bu sıfatla yapacakları hizmet karşılığında ödenecek aylık ücret veya huzur hakkı ile yollukların miktarı ve ödeme şekli bütçeye konulmak suretiyle genel kurul tarafından belirlenir. Yönetim kurulu üyelerine aylık ücret yerine katıldıkları toplantı başına huzur hakkı ödenmesinin kararlaştırılması durumunda, aylık en çok dört oturum üzerinden huzur hakkı ödenir.
(2) Yönetim kurulu üyelerine, genel kurulca belirlenen aylık ücret, huzur hakkı ve yolluk dışında hiçbir ad altında başkaca ödeme yapılamaz.
(3) Kooperatif yönetim kurulu üyeleri, kooperatifin ortağı olduğu üst kuruluşlarda görev alsalar dahi yalnızca bir ücret veya huzur hakkı alabilirler.
MÜDÜR VE DİĞER PERSONEL
Madde 50 -(1) Yönetim kurulu, kooperatifin mali ve idari işlerini yürütmek üzere konusunda gerekli eğitim ve nitelikleri taşıyan bir müdür ile kooperatif işlerinin gerekli kıldığı diğer personeli istihdam edebilir. İstihdam edilecek personelin tayininde, kooperatifin faaliyet konularında tecrübesi olanlar tercih edilir. İstihdam edilecek personelin nitelik ve görevleri yönetim kurulu kararı ile belirlenir. Bu personele bütçede belirtilmek şartı ile yönetim kurulunca tespit edilecek ücret verilir.
DENETİM KURULU
SEÇİMİ VE SÜRESİ
Madde 51 -(1) Genel kurulca, en az bir yıl en çok dört yıl için ortaklar arasından veya dışarıdan en az bir veya daha fazla denetim kurulu üyesi seçilir. Genel kurul asıl üye sayısı kadar yedek üye seçebilir. Genel kurulca süre tespiti yapılmaması halinde bir yıl içinde seçilmiş sayılır. Süreleri biten üyeler tekrar seçilebilir. 43. maddenin ikinci fıkrası hükümleri denetim kuruluna üye seçiminde de uygulanır.
(2) Kooperatif denetim kurulu üyeleri ve yedeklerinin seçilmelerini takiben en geç dokuz ay içinde kooperatifçilik eğitim programını tamamlamaları şarttır.
(3) Yönetim kurulu gecikmeksizin denetim kurulu üyelerini ticaret siciline tescil ettirir ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile internet sitesinde ilan ettirir.
SEÇİLME ŞARTLARI VE BAĞDAŞMAYAN GÖREVLER
Madde 52 -(1) Denetim kurulu üyelerinde aşağıdaki şartlar aranır:
a) Türk vatandaşı olmak ve medeni hakları kullanma ehliyetine sahip bulunmak.
b) En az lise düzeyinde diploma sahibi olmak.
c) Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından ya da 1163 sayılı kanun hükümlerine göre mahkûm olmamak,
ç) Aynı zamanda kooperatifte yönetim kurulu üyesi, bu üyelerden birinin eşi, kooperatif personeli veya yönetim kurulu üyeleriyle ikinci derece dahil kan ve kayın hısımı olmamak, yönetim kurulu üyeleriyle aralarında iş ortaklığı bulunmamak.
d) Aynı zamanda diğer denetim kurulu üyelerinden birinin eşi olmamak ve birbirleri ile ikinci derece dahil kan ve kayın hısımlığı bulunmamak.
(2) Haklarında birinci fıkranın (c) bendinde sayılan suçlarla ilgili olarak kamu davası açılmış olanların görevleri ilk genel kurul toplantısına kadar devam etmekle beraber, yönetim kurulunca bu durumdaki üyelerin genel kurulca azli veya göreve devamı hakkında karar alınmak üzere yapılacak ilk genel kurul gündemine madde konulur.
(3) Denetim kurulu üyeleri , kooperatifin ve kooperatifin bağlı olduğu üst kuruluşların hissedarı oldukları şirketlerde , katıldıkları vakıflarda ve diğer teşekküllerde yönetim kurulu üyesi veya denetçi olamazlar., personel olarak yahut başka bir şekilde ücretli olarak görev alamazlar .
(4) Üçüncü fıkrada belirtilen diğer görevleri bulunmasına rağmen denetim kurulu üyesi olarak seçilenler, seçildikleri tarih itibariyle diğer görevlerinden ayrılmak zorundadırlar. Bu görevlerinden ayrılmayanların denetim kurulu üyeliğine seçilmelerine ilişkin işlemler hükümsüzdür. Seçildikten sonra üçüncü fıkradaki diğer görevleri edinen denetim kurulu üyelerinin sonradan edindikleri görevlere ilişkin seçilme veya görevlendirme işlemleri ile sözleşmeler de hükümsüzdür. Denetim kurulu üyeliğine seçilme işlemleri bu şekilde hükümsüz olanların yerlerine yedekleri çağrılır.
(5) Denetim kurulu üyelerinin fiilen bu görevi yürüttükleri dönemde; bunların eş ve ikinci derece dahil kan ve kan hısımları, kooperatif ve kooperatifin bağlı bulunduğu üst kuruluşlar ile bunların %50 den fazla hissedarı oldukları şirketlerde, katıldıkları vakıflarda ve diğer teşekküllerde yönetim kurulu üyesi veya denetçi olamazlar, personel olarak veya başka bir şekilde ücretli olarak işe alınamazlar.
(6) Bu madde hükümlerine aykırı uygulamalar denetçiler tarafından araştırılır.
GÖREV VE YETKİLERİ
Madde 53 -(1) Denetim kurulunun başlıca görev ve yetkileri şunlardır
a) Yıllık bilânço ve sonuç hesaplarını inceleyerek bu husustaki görüşlerini birlikte veya tek başına genel kurula bir raporla bildirmek,
b) Kooperatif işlemlerinden bilgi edinmek ve gerekli kayıtların düzenli olarak tutulmasını sağlamak amacıyla en az 3 ayda bir defa kooperatifin defterlerini incelemek,
c) En az üç ayda bir defa kooperatifin nakit mevcudu ile menkul değerlerini kontrol etmek,
ç) Bütçe, bilânço ve gelir-gider cetvelini denetlemek,
d) Yönetim kurulunun ihmali halinde genel kurulu olağan veya olağanüstü toplantıya davet etmek,
e) Yönetim kurulu üyelerinin kanun ve ana sözleşme hükümleri ile iyi niyet esaslarına uygun davranmalarına nezaret etmek,
f) Yönetim kurulu üyeleri ile dış denetçinin gerekli şartları taşıyıp taşımadıklarını araştırmak , yönetim kurulu toplantı nisabının kaybedilmesi halinde boşalan bu üyeliklere geciktirilmeksizin yeteri kadar yedek üye çağırmak.
g) Kooperatif ortaklarının, yönetim kurulu üyeleri ve kooperatif personeli hakkındaki şikâyetlerini incelemek ve inceleme sonucu yıllık raporunda açıklamak,
ğ) Uygun gördükleri teklifleri yönetim kurulu ve genel kurul toplantıları gündemine koydurmak.
2) Denetim kurulu üyeleri, görevleri çerçevesinde işlerin yürütülmesinde gördükleri noksanlıkları, kanun ve ana sözleşmeye aykırı hareketleri bundan sorumlu olanların bağlı bulundukları organa ve gerekli hallerde aynı zamanda genel kurula haber vermekle yükümlüdürler.
(3) Denetim kurulu üyeleri, kooperatifi genel kurul toplantısına çağırma yetkisi hariç olmak üzere kendilerine kanun ve ana sözleşme ile verilen görev ve yetkileri, gerektiğinde tek başlarına da kullanabilirler.
(4) Denetim kurulu üyeleri, yönetim kurulu ve genel kurul toplantılarına katılırlar. Ancak, yönetim kurulu toplantılarında oy kullanamazlar.
(5) Denetim kurulu üyelerinin yapacağı denetim 1163 sayılı Kanunun 69. maddesi gereğince çıkarılan Kooperatif ve Üst Kuruluşlarının Denetimine Dair Yönetmelik kapsamında yürütülür.
DENETİM KURULU ÜYELERİNİN ÜCRETLERİ
Madde 54-(1) Denetim kurulu üyelerine genel kurulca belirlenen aylık ücret ve yolluk dışında hiçbir ad altında başkaca ödeme yapılamaz.
(2) Kooperatif denetim kurulu üyeleri, kooperatifin ortağı olduğu üst kuruluşlarda görev alsalar dahi bunların yalnızca birinden ücret veya huzur hakkı alabilirler.
SORUMLULUK
Madde 55 -(1) Denetim kurulu üyeleri, kanun ve ana sözleşme ile kendilerine yükletilen görevleri hiç veya gereği gibi yapmamalarından doğan zararlardan dolayı da kusursuz olduklarını ispat etmedikçe müteselsilen sorumludurlar.
(2) Denetim kurulu üyeleri görevleri sırasında öğrendikleri ve açıklanmasında kooperatif veya ortaklar için zarar umulan hususları, kooperatif ortaklarına ve üçüncü şahıslara açıklayamazlar.
DENETİM KURULU ÜYELİĞİNİN BOŞALMASI
Madde 56 -(1) Denetim kurulu üyeleri istifa etmek suretiyle her zaman görevlerinden çekilebilirler.
(2) Kanun ve ana sözleşmede belirtilen seçilme şartları taşımadıkları veya sonradan kaybettikleri anlaşılanların üyelikleri kendiliğinden sona erer.
(3) Denetim kurulu üyeliğin her hangi bir nedenle boşalması halinde mevcut üye veya üyeler (mevcut üye kalmamışsa yönetim kurulu ), ayrılan üyelerin yerlerine en çok oy alan yedeklerini çağırır. Yedeklerle beraber üye sayısı genel kurulca belirlenen sayının altına düştüğü takdirde mevcut üye veya üyeler ilk genel kurula kadar görev yapmak üzere şartları haiz kişileri denetim kurulu üyeliğine atar . Yedekler de dahil hiçbir üye kalmaması halinde, yönetim kurulunca, denetçilerin seçilmesi amacıyla genel kurul derhal toplantıya çağrılır.
DIŞ DENETİM
KONUSU VE KAPSAMI
- Madde 57 -(1) Kooperatif 1163 sayılı Kanunun 69. maddesi kapsamında çıkarılan 01/02/2022 tarihli ve 31737 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Kooperatif ve Üst Kuruluşlarının Denetimine Dair Yönetmelik kapsamında dış denetime tabidir.
(2) Kooperatifin finansal tablolarının; kooperatiflerin tabi olduğu 1163 sayılı Kanunun ,6102 sayılı Kanun, 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ve ilgili mevzuatına göre hazırlanıp hazırlanmadığı , gelir ve giderlerinin dayanağını oluşturan belgelerin ilgili mevzuata uygun olarak düzenlenip düzenlenmediği , gelir ve gider hesapları ile bilanço hesaplarının defter , kayıt ve belgelerle uyumlu olup olmadığı hususları dış denetimin konusu oluşturur. Yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu içerisinde yer alan finansal bilgiler de dış denetimin kapsamı içindedir.
(3) Dış denetçi raporu genel kurula sunulmayan kooperatiflerde; finansal tablolar, yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu ve ibra hakkında alınan kararlar geçersizdir.
(4) Yönetim kurulu gecikmeksizin dış denetçileri ticaret siciline tescil ettirir ve Türkiye Ticaret Sicilli Gazetesi ile internet sitesinde ilan ettirir.
(5) Dış denetçiler hakkında 1163 sayılı Kanunun 56. maddesinin birinci fıkrasının (1) ve (3) numaralı bentleri ile üçüncü ve ve altınca fıkrasında yer alan hükümler uygulanır.
(6) Dış denetime ilişkin usul ve esaslar, dış denetçilerin nitelikleri, uyacakları etik ilkeler, görev ve yetkileri, seçilmeleri, görevden alınmaları veya ayrılmaları, denetimin ve denetim raporlarının içeriği ve raporun genel kurula sunulması hususlarında Kooperatif ve Üst Kuruluşlarının Denetimine Dair Yönetmelik ile ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanır.
KREDİ VE KEFALET İŞLEMLERİ
KREDİ VE KEFALET VERME İŞLERİ
Madde 58-(1) Kredi ve kefalet, ortağın sanatının geliştirilmesi, iş ve üretim kapasitesinin arttırılması, ürün çeşitlendirilmesi için gerekli alet, araç, makine, teçhizat ve işyeri temini veya işletme sermayesi olarak kullanılmak ve ek üretim ile istihdam alanları oluşturulması amacıyla verilir.
(2) Kooperatifler , kooperatif birliklerine ortak olmadığı takdirde , kamu kaynaklarından desteklenen kredilere kefalet sağlayamaz.
KREDİ VE KEFALET HADLERİNİN TESPİTİ
Madde 59 -(1) Yönetim kurulu talep eden her ortağın ekonomik ve mali durumunu inceleyerek veya incelettirerek 61. maddeye göre istihbarat raporu veya bülteni düzenledikten sonra, verilecek kredi ve kefalet haddini tespit eder.
(2) Ortaklar, yönetim kurulunca belirlenen kredi ve kefalet haddine denetçiler nezdinde itirazda bulunabilirler. Denetçiler tarafından bu itirazın 10 gün içerisinde incelenerek sonucunun da ilgili ortağa yazılı olarak bildirilmesi şarttır.
(3) Kredi miktarı ve vadeleri, finansman kuruluşlarınca tespit edilecek esaslara göre düzenlenir.
(4) Hakkında kredi tespit edilecek yönetim kurulu üyesi kendisine ait karar alımı sırasında toplantıda bulunamaz ve oy kullanamaz. Yönetim kurulu üyeleri diğer ortaklara verilen azami kredi ve kefaletten fazlasını hiçbir suretle alamazlar.
MUNZAM TEMİNAT
Madde 60 –(1) Kredi ve kefalet vermek için ortağın ödeme gücüne göre şahsi ve/veya ayni olarak munzam teminat talep olunabilir. Teminat şahsi kefalet şeklinde ise kefil, ortak ile müşterek borçluluğu ve müteselsil kefaleti kabul etmeye mecburdur.
İSTİHBARAT
Madde 61 -(1) Kooperatiften kredi ve kefalet talep eden ortaklar, kredi taleplerini kooperatife yazılı olarak bildirmek zorundadırlar. Bu talep, yönetim kurulunun belirleyeceği bir üye veya heyete yahut da görevlendireceği yetkili bir kooperatif memuruna intikal ettirilerek ortağın beyanlarının doğruluğu araştırılmak suretiyle belgelere dayalı bir istihbarat raporu veya bülteni düzenlenir. Yapılan inceleme sonucunda kredi talep eden ortağın beyanının gerçeği yansıtmadığının anlaşılması halinde, ilgili ortak bir yazı ile beyanını ispata davet edilir. Gerçeğe uygun olmağı anlaşılan talepler kabul edilemez. Yönetim kurulu üyelerinin istihbaratı denetim kurulu tarafından yapılır.
SENETLER, KREDİ VE KEFALET BELGELERİ
Madde 62-(1) Kredi ve kefalet verilen ortaklar ve varsa kefilleri kooperatifi finanse eden Bankaca tespit edilen usul ve esaslara göre bir senet veya borçlu cari hesap taahhütnamesi imzalamak zorundadırlar.
(2) Bu senetler ve belgeler Banka ile yapılacak anlaşmaya göre kooperatifçe düzenlenip ortak ile kooperatif yetkilileri tarafından imza edilir.
SERMAYENİN BANKAYA REHNEDİLMESİ
Madde 63-(1) Kooperatif, ortaklarını finanse eden Bankayla ayrıca yapılacak genel anlaşma hükümleri dahilinde, sermayesinin tamamını veya bir kısmını terhin eder.
(2) Bu terhin dolayısıyla Banka tarafından tahakkuk ettirilecek sermaye geliri kooperatifin ilgili hesaplarına kayıt olunur.
BORÇLARIN YAPILANDIRILMASI
Madde 64-(1) Yangın, deprem, sel, vb. gibi doğal afetlerden doğrudan zarar görenler ile gerekli görülen hallerde ortakların kooperatif takibindeki kredi borçları, Merkez Birliği yönetim kurulunca belirlenen usul ve esaslar dahilinde kooperatif yönetim kurulunca yapılandırılabilir.
VADESİNDE ÖDENMEYEN VE ERTELENMEYEN BORÇLAR
Madde 65-(1) Kooperatife olan borçlarını vadesinde ödemeyen ortakların veya kefillerinin menkul veya gayrimenkul mallarına başvurulur. Kooperatif bu malları sattırabileceği gibi sattırmayıp kendisine rehin veya ipotek yapılmasını da isteyebilir.
(2) Ortağın borcuna karşılık satılan mallarını kooperatif üzerine de alabilir. Ancak kooperatif, üzerine geçen bu malları altı ay süreyle başkasına satamaz. Bu süre içerisinde kooperatifin tahsil olunamayan alacakları ve masrafları ilgililer tarafından ödendiği takdirde mallar sahibine geri verilir. Aksi halde, söz konusu mallar kooperatifçe satılabilir veya mal edilebilir.
VADESİNDE ÖDENMEYEN BORÇLARIN MASRAFLARI VE
UYGULANACAK GECİKME FAİZİ
Madde 66-(1) Aldıkları kredileri vadesinde ödemeyen veya borçları ertelenmeyen ortaklar ile kefilleri aleyhine, kredi borçlarının kooperatif takibine intikal tarihinden itibaren en geç 90 gün içerisinde icra takibi başlatılır. Yapılacak takibatın masrafları ortaklar ile kefillerine ait olup alınacak ilk paralardan mahsup olunur.
(2) Kooperatif kaynaklarından veya kooperatif kefaletiyle bankalardan kullanılan ve ortağın vadesinde ödenmeyen kooperatif takibine intikal etmiş borçlarının kooperatif tarafından tahsilinde uygulanacak gecikme faizi oranı tahsilat tarihinde bankaca kooperatif kredilerine uygulanan cari faiz oranının 2 katını geçmemek üzere Merkez Birliği yönetim kurulunca belirlenir.
KOOPERATİFİN HESAPLARI VE DEFTERLERİ
HESAP DÖNEMİ, BİLÂNÇO VE NETİCE HESAPLARI
Madde 67-(1) Kooperatifin hesap dönemi takvim yılıdır. İlk faaliyete geçildiği yıldaki hesap dönemi kooperatifin kurulduğu tarihten başlar ve aynı yılın 31 Aralık tarihinde sona erer.
(2) Yönetim kurulu her yıl 31 Aralık tarihi itibariyle envanter yapar, bilançoyu ve gelir- gider hesaplarını hazırlayıp genel kurul toplantısından en az bir ay önce denetçilere verir. Denetim kurulu üyeleri bunları en çok on gün içinde inceleyerek müştereken düzenleyecekleri raporla birlikte yönetim kuruluna iade ederler.
(3) Bilânço ve netice hesapları genel kurul toplantısından en az 15 gün öncesinden itibaren bir yıl süre ile kooperatif merkezinde ve elektronik ortamda KOOPBİS'te ortakların incelemesine sunulur.
KOOPERATİFİN GELİRLERİ VE ÜST KURULUŞ PAYLARI
Madde 68-(1) Kooperatifin gelirleri; ortaklarına vereceği kredi, kefalet ve diğer hizmetler için kredi ve kefalet miktarı üzerinden alınan masraf karşılıkları, istihbarat ücretleri, iştirak, tesis, yedek akçe, gayrimenkul ve menkul gelir ve iratları, toplantı, sigorta ve sair sosyal hizmet gelirleri ile banka faizlerinden oluşur.
(2) Kooperatifin, eğitim, denetim ve diğer hizmetler karşılığı olarak üst kuruluşlara ödeyeceği aidat, ücret, katılım payı ve sair masraf karşılıkları, üst kuruluş ana sözleşmeleri hükümlerine göre belirlenir ve tediye edilir.
GELİR - GİDER FARKI VE DAĞILIMI
Madde 69-(1) Gelir-gider farkı, genel kurulca onaylanan yıllık bilânçoya göre tespit edilir. Gelir-gider müspet farkının; %10’u Kanuni Yedek Akçe, %60’ı Öz kaynak Hesabı, %30’u Yardımlaşma Fonu olarak ayrılır.
(2) Gelir-gider farkı menfi olduğu takdirde ortaya çıkan açık ertesi yıla devrolunur. Sonraki yılın müspet gelir-gider farkının yetmemesi halinde ise yedek akçeden kapatılır.
(3) Yedek akçeler ortaklara dağıtılamaz.
(4) Sermaye üzerinden kazanç dağıtılamaz.
(5) Yönetim ve denetim kurulu üyelerine kazanç üzerinden pay verilemez.
(6) Kooperatif yalnız ortaklarıyla iş yapar.
ÖZKAYNAK HESABI VE YARDIMLAŞMA FONU
Madde 70-(1) 69 uncu maddeye göre ayrılan gelirden oluşan Öz kaynak Hesabında toplanan paralar kredi olarak ortaklara veya yeni kredi imkânları sağlamak için borç olarak üst kuruluşlara verilebileceği gibi, genel kurul kararı ile menkul veya gayrimenkul alımında ve diğer yatırım faaliyetlerinde de kullanılabilir.
(2) 69. maddeye göre oluşturulan Yardımlaşma Fonu, 1163 Sayılı Kanununun 40. maddesinde belirtilen amaçlar için ve genel kurulca kabul edilecek yönetmelik esasları dahilinde kullanılır.
GÜÇLENDİRME FONU
Madde 71-(1) Kooperatifin ortakları için bankalara verdiği kefaletlere karşılık teminat teşkil etmesi amacıyla Güçlendirme Fonu kurulur.
(2) Güçlendirme Fonuna ait yönetmeliğin ve değişikliklerin düzenlenmesi Türkiye
Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birlikleri Merkez Birliği Ana sözleşmesinin ilgili hükümlerine göre yapılır.
RİSK FONU
Madde 72 -(1) Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatiflerinin ortaklarına vermiş oldukları hizmet ve imkânların artırılması, Kooperatiflerin Bloke Sermayeleri ve Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatiflerini Güçlendirme Fonunun yetersiz kalması halinde, kooperatif ortaklarının vadesinde ödenmeyen kredi taksitleri anaparalarının ödenmesi amacıyla Risk Fonu kurulur.
(2) Risk Fonuna ilişkin düzenlemeler Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birlikleri Merkez Birliği Ana sözleşmesinin ilgi hükümlerine göre yapılır.
DEVİR TESLİM TUTANAĞI
Madde 73 -(1) Yönetim kurulu üyeleri ile kooperatif memurları (personeli), sorumlulukları altında bulunan para, mal, defter, belge ve diğer kooperatif varlıklarını seçimlerin yapıldığı genel kurul toplantı tarihinden itibaren üç iş günü içerisinde tutanakla yeni seçilenlere teslim etmekle yükümlüdürler.
AVANSLAR VE ÖDEMELER
Madde 74-(1) Kooperatifin amaç ve işleri dışında avans verilemez ve ödeme yapılamaz. Her türlü ödemelerin geçerli belgelere dayandırılması şarttır.
(2) Verilecek avansın sebebi, miktarı, süresi, geri alınma şartları kapatılması şekli ile kasada günlük olarak bulundurulacak azami para miktarı ve kooperatifin parasının amaçlara uygun şekilde değerlendirilmesi usulü yönetim kurulu tayfından belirlenir.
KOOPERATİFİN ACZİ HALİNDE YAPILACAK İŞLER
Madde 75-(1) Kooperatifin aciz halinde bulunduğunu kabul ettirecek ciddi sebepler mevcut ise yönetim kurulu piyasada cari fiyatlar esas olmak üzere, derhal bir ara bilânçosu tanzim eder. Son yılın bilânçosu veya daha sonra yapılan bir tasfiye bilânçosu veyahut birinci cümlede sözü geçen ara bilânçosu kooperatif mevcudunun borçlarını artık karşılayamayacağını gösteriyorsa yönetim kurulu Ticaret Bakanlığına durumu bildirir ve genel kurulu derhal olağanüstü toplantıya çağırır.
(2) Son yılın bilânçosunda kooperatif varlığının yarısı karşılıksız kalırsa yönetim kurulu derhal genel kurulu toplantıya çağırarak durumu ortaklara arz eder. Aynı zamanda ilgili mahkeme ile Ticaret Bakanlığına bilgi verir. Ancak, bilânçoda tespit edilen açık üç ay içinde ortakların ek ödemeleriyle kapanmadığı takdirde yine bakanlık haberdar edilir.
(3) Mali durumun düzetilmesinin mümkün görülmesi halinde yönetim kurulunun veya alacaklılardan biri konkordato da talep edebilir. Bu takdirde 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı icra ve iflas kanununun 285. ve devamı maddeleri uygulanır.
TUTULACAK DEFTERLER
Madde 76-(1) Kooperatifte aşağıdaki defterlerin tutulması zorunludur:
a) Yevmiye defteri,
b) Defteri Kebir,
c) Envanter defteri,
ç) Ortaklar/Pay defteri,
d)Yönetim kurulu karar defteri,
e) Genel kurul karar ve müzakere defteri.
(2) Kooperatifte bu defterlerden başka 6102 sayılı Kanunun 64. maddesinin 5. fıkrası gereği işin mahiyeti ve öneminin gerektirdiği diğer defterler de tutulur.
SAKLAMA ZORUNLULUĞU
Madde 77-(1) Kooperatif; tutmakla yükümlü olduğu ticari defterleri ve bu defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgeleri sınıflandırılmış bir şekilde on yıl saklamakla yükümlüdür.
(2) 213 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat hükümleri mahfuz kalmak kaydıyla , tutulması zorunlu defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgeler , okunur hale getirildiklerinde içerik olarak örtüşmeleri , saklama süresi boyunca her an ulaşılabilmeleri ve uygun bir süre içerisinde okunabilir hale getirilebilmeleri şartıyla görüntü veya veri taşıyıcılarda da saklanabilir.
(3) Saklama süresi , ticari defterlere son kaydın yapıldığı veya muhasebe belgelerinin oluştuğu takvim yılının bitişiyle başlar.
(4) Kooperatifin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanunu saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren on beş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine zayi belgesi verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.
(5) Kooperatifin sona ermesi halinde ilgili belgeler 6102 sayılı Kanunun 82. maddesi uyarınca on yıl süre ile sulh hukuk mahkemesi tarafından saklanır.
AÇILIŞ ONAYI YAPILACAK DEFTERLER VE ONAY ZAMANI
Madde 78-(1) Kooperatifin tutmakla yükümlü olduğu yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri, pay/ortaklar defteri, yönetim kurulu karar defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defterinin açılış onayları, 6102 sayılı Kanunda belirtilen süreler dahilinde, bu Kanun ve ticari defterlerin tasdikine ilişkin diğer mevzuat uyarınca yapılır.
(2) Yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri ile yönetim kurulu karar defterinin açılış onaylarının her hesap dönemi için yapılması zorunludur. Pay/ortaklar defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla izleyen hesap dönemlerinde de açılış onayı yaptırılmaksızın kullanılmaya devam edilebilir.
(3) Onaya tabi defterlerin hesap dönemi içinde dolması dolayısıyla veya başka sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanmaya mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce açılış onayı yaptırmak zorundadırlar.
(4) Pay/ortaklar defterinin yenilenmesinin gerektiği durumlarda açılış onayı yapılacak yeni defter, kullanımına son verilecek defterle veya zayi edilmişse zayi belgesi ile birlikte notere ibraz edilir. Yeni pay/ortaklar defterinin açılış onayının yapıldığı sırada noter, eski deftere veya zayi belgesine yeni pay defterinin açılış onayının yapıldığını tarih ve sayı belirtmek suretiyle şerh düşer. Eski defterde veya zayi belgesinde söz konusu şerhi gören noter tekrar bir açılış onayı yapamaz.
KAPANIŞ ONAYI YAPILACAK DEFTERLER İLE ONAY ZAMANI VE ŞEKLİ
Madde 79 -(1) Yevmiye defterleri ile yönetim kurulu karar defteri 6102 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında belirlenen süreler dahilinde notere ibraz edilip, son kaydın altına noterce "Görülmüştür" ibaresi yazılarak mühür ve imza ile onaylanması zorunludur.
ONAY YENİLEME
Madde 80 -(1) Yönetim kurulu karar defteri , yevmiye defteri, envanter defteri ve defteri kebir yeterli yaprakları bulunması halinde yeni hesap döneminin ilk ayı içerisinde onay yenilemek suretiyle kullanılmaya devam edilebilir.
(2)Onay yenilemede defterlerin türü değiştirilemez.
DAĞILMA VE TASFİYE
BİRLEŞME VE DEVİR
Madde 81-(1) Kooperatif başka bir kooperatifle veya bir ticaret şirketi ile de birleşebilir, bölünebilir ve tür değiştirebilir. Bu hallerde 6102 sayılı Kanunun 134 ila 194. maddeleri arasındaki hükümleri uygulanır.
(2) Ancak birleşme işlemlerinde 1163 sayılı Kanunun , 6102 sayılı Kanunun hükümlerine aykırı olmayan maddeleri saklıdır.
DAĞILMA SEBEPLERİ
Madde 82 -(1) Kooperatif;
a) Ortak sayısının 7’den aşağı düşmesi üzerine,
b) Genel kurul kararıyla,
c) İflasın açılmasıyla,
ç) Kanunlarda öngörülen diğer hallerde Ticaret Bakanlığının mahkemeden alacağı karar üzerine
d) Diğer bir kooperatifle birleşmesi veya devralınması suretiyle,
e) Üç yıl olağan genel kurul toplantısını yapmaması halinde,
f) Amacına ulaşma imkânının kalmadığınınTicare Bakanlığınca tespiti halinde mahkemeden alınacak kararla dağılır.
TASFİYE KURULUNUN OLUŞUMU
Madde 83-(1) Tasfiye kurulu genel kurul tarafından seçilecek en az iki kişiden oluşur. Genel kurul bu hususta yönetim kurulunu da görevlendirebilir. Genel kurulca tasfiye kurulu için bir görevlendirme veya seçim yapılmadığı takdirde, tasfiye işlerini yönetim kurulu yürütür. Tasfiye kurulu genel kurulca her zaman azledilebilir ve yerlerine yenileri tayin olunabilir.
(2) Tasfiye kurulunun birinci fıkraya göre oluşturulmasına imkân bulunmaması halinde ortaklardan birinin başvurusu üzerine mahkemece tasfiye memurları atanabileceği gibi, ortağın talebine istinaden, tasfiyeyle görevlendirilen memur kimselerin haklı sebepler dolayısıyla azli ile yerlerine yenilerinin atanmasına da karar verilebilir. Kooperatifin feshine mahkemenin karar verdiği hallerde de tasfiye memuru mahkemece atanır.
(3)Tasfiye kurulu üyelerine atamayı yapan merci tarafından tespit edilecek miktarda ücret ödenir.
(4) 1163 Sayılı Kanunun değişik 56. maddesinin 1. fıkrasının 3. bendi ile 62. maddesi hükümleri tasfiye kurulu üyeleri hakkında da uygulanır.
TASFİYE KURULUNUN GÖREVLERİ VE TASFİYENİN YÜRÜTÜLMESİ
Madde 84 -(1) Tasfiye memurları, tasfiye işlerinin bir an önce bitirilmesi için çalışmakla yükümlü olup, tasfiye işlemlerine ilişkin görevlerini aşağıdaki şekilde yürütür.
a) Dağılma, tasfiye memurlarınca Ticaret Siciline tescil ettirilir ve Ticaret Sicili Gazetesi ile mahalli bir gazetede birer hafta arayla üç defa yaptırılacak ilanla alacaklılar tasfiyeden haberdar edilerek üç ay içinde alacaklarını beyana davet edilir,
b) Tasfiye süresince kooperatif unvanı “Tasfiye Halinde” ibaresi ilave edilerek kullanılır.
c) Kooperatif genel kurulu aksine karar vermiş olmadıkça tasfiye memurları menkul malları pazarlık veya açık artırma usulüyle satabilir. Gayrimenkullerin satılma şekli genel kurul kararıyla belirlenir
ç) Tasfiye memurları, göreve başladıkları zaman kooperatifin dağılma kararının verildiği tarihteki durumunu inceleyerek varlıkları, alacakları, borçları gösterir bir envanter defteri ile açılış bilançosu hazırlar, ayrıca kooperatifin mevcut ortakları ile bunların alacak ve borç durumlarını gösterir bir cetvel tanzim edilir.
d) Kooperatifin eskiden başlamış olup da henüz bitirilmemiş işlerinden tamamlanması mümkün olanlar tamamlanır, taahhütler yerine getirilir, alacaklar ve gerektiğinde ödenmemiş sermayeler tahsil edilir.
e) Kooperatif borçlarının mevcutlarından fazla olması halinde tasfiye memurları durumu mahkemeye bildirir.
f) Tasfiye sırasında tasfiye kurulu kararlarının yer alacağı bir tasfiye defteri tutulur. Tasfiyenin yönetim kurulunca yürütülmesi halinde yönetim kurulu karar defteri, tasfiye defteri olarak kullanılır.
g) Tasfiyenin uzun sürmesi halinde her yıl sonu için ara bilançolar ile tasfiye sonunda kesin bilanço hazırlanır.
ğ) Tasfiye süresince yapılacak genel kurul toplantılarında aranacak toplantı nisabı hakkında 33. maddenin birinci fıkrası hükmü uygulanır.
h) Kooperatiften alacaklı oldukları bilinenlerin alacak tutarları ile muaccel ve tartışmalı olan borçlara karşılık düşen meblağ Notere tevdi olunur.
ı) Kooperatifin borçlarının ve pay bedellerinin ödenmesinden sonra kalan miktar dağılma anında kayıtlı ortaklar veya hukuki halefleri arasında ödenmiş sermayeleri ile orantılı olarak dağıtılır.
i) Tasfiyenin sona ermesi üzerine kooperatif unvanının sicilden silinmesi tasfiye memurlarınca sicil memurluğundan talep edilir.
ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
BAKANLIK İLE DİĞER KURUM VE KURULUŞLARIN DENETİMİ
Madde 85-(1) Kooperatif, Ticaret Bakanlığı'nın denetimine tabidir. Bakanlık; kooperatif üst kuruluşlarını, ilgili müesseseleri ve bağımsız denetim kuruluşlarını kooperatifi denetlemekle görevlendirebilir.
(2) Kooperatif görevlileri; kooperatife ait mal, para ve para hükmündeki kâğıtları ve gizli de olsa bunlarla ilgili defter ve belgeleri istenildiğinde müfettişlere, denetimle görevlendirilen personele ve kredi kuruluşlarının denetim görevlilerine göstermek, sayılmasına ve incelenmesine yardımda bulunmak, istenilen bilgileri gerçeğe uygun ve eksiksiz olarak vermek ve doğru beyandan bulunmakla yükümlüdürler.
(3) Kooperatif , denetim sonuçlarına göre Bakanlıkça verilecek talimata uymak zorundadır. Yapılan denetimler sonucunda kooperatifin yönetim kurulu üyeleri ile üst düzey yetkililerinin hukuka açıkça aykırı eylem ve işlemlerinin tespit edilmesi durumunda , Bakanlık, kamu yararı ve hizmet gerekleri dikkate alınarak gecikmesinde sakınca görülen hallerde ileride telafisi güç veya imkansız zararlara yol açılmasının engellenmesi amacıyla bu kişilerin görevlerine tedbiren son verebilir. Kooperatifin bir yıl içerisinde olağanüstü genel kurul toplantısı yapılmasına yönelik gerekli tedbiri alır.
KANUN HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASI
Madde 86-(1) Bu ana sözleşmede açıklık olmayan hallerde 1163 Sayılı Kanun ile 6102 sayılı Kanunun anonim şirketlere ait hükümleri uygulanır.
İLK YÖNETİM KURULU ÜYELERİ
Madde 87 -(1) İlk genel kurul toplantısına kadar görev yapmak üzere , aşağıdaki kurucu ortaklar yönetim kurulu üyeliğine seçilmişlerdir.
İLK DENETÇİLER
Madde 88 -(1) İlk genel kurul toplantısına kadar görev yapmak üzere , aşağıdaki kişi/kişiler denetim kurulu üyeliğine seçilmişlerdir.
KURUCULAR
Madde 89 -(1) Aşağıdaki isimleri, tabiiyetleri, adresleri, taahhüt ve tediye ettikleri sermaye payları ile imzaları bulunan ;
a) Kurucu ortaklar, 10 uncu maddede belirtilen ortaklık şartlarını taşıdıklarını,
b) İlk yönetim kurulu üyeleri ile denetim kurulu üyeleri , 43. ve 52. maddelerde belirtilen seçilme şartlarını taşıdıklarını,
c) Kurucu ortaklar, izin mercii tarafından kuruluşun usulüne uygun olarak tamamlanması amacıyla düzeltme beyanı istenilmesi halinde , ticaret sicili müdürlüğünden bu belgenin alınabilmesi ve gerekli düzeltmelerin yapılabilmesi için ana sözleşmenin ilk yönetim kurulu başlıklı maddesinde adı geçenlerin yetkilendirilmiş olduklarını, beyan ederler.
KURUCULAR
1- HÜSEYİN MUTLU
2- TURHAN DEMİREZEN
3- HÜSEYİN DEĞERLİ
4- ASIM YAZAR
5- AHMET BAŞARAN
6- AHMET KARAGÖZ
7- ALİ AYYILDIZ
ESNAF VE SANATKARLAR KREDİ VE KEFALET KOOPERATİFİ ANA SÖZLEŞMESİ
KURULUŞ, TÜZEL KİŞİLİĞİN KAZANILMASI VE ANA SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ, UNVAN, MERKEZ VE ÇALIŞMA BÖLGESİ, SÜRE, AMAÇ VE FAALİYET KONULARI
KURULUŞ
Madde 1-(1) Bu ana sözleşmede isimleri, tabiiyetleri, adresleri ve taahhüt ettikleri sermaye payları gösterilen kişiler tarafından, 24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu hükümlerine göre değişir ortaklı, değişir sermayeli ve sınırlı sorumlu bir Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi kurulmuştur.
TÜZEL KİŞİLİĞİN KAZANILMASI VE ANA SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ
Madde 2- (1)Kooperatif , Ticaret Siciline tescil ile tüzel kişilik kazanır. Tescilden önce kooperatif namına iş ve işlem yapanlar bunlardan şahsen ve zincirleme olarak sorumludurlar.
(2) Ana sözleşmede yapılacak değişiklikler kuruluştaki usule tabidir.
UNVAN
Madde 3-(1) Kooperatifin unvanı, SINIRLI SORUMLU SAFRANBOLU ESNAF VE SANATKARLAR KREDİ VE KEFALET KOOPERATİFİ'dir.
MERKEZ VE ÇALIŞMA BÖLGESİ
Madde 4- (1) Kooperatifin merkezi KARABÜK / SAFRANBOLU'dur.
(2) Kooperatifin çalışma bölgesi SAFRANBOLU İlçesi'dir.
SÜRE
Madde 5-(1) Kooperatif süresizdir.
AMAÇ VE FAALİYET KONULARI
Madde 6-(1) Kooperatifin amacı; ortağı esnaf ve sanatkâra faaliyetleri için gerekli krediyi sağlamak veya kredi ve banka teminat mektubu almak üzere kefil olmaktır.
(2) Bu amaçla kooperatif:
a- Ortaklarına yapılan kredilendirme ve verilen kefaletlerin toplamı esas tutularak ilgili banka emrine borç senedi ihdas edebilir.
b- Konusu ile ilgili olarak; yatırım faaliyetlerinde bulunabilir, gerekli tesis ve işletmeler kurabilir, işletebilir, kiralayabilir veya kiraya verebilir, ilgili kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapabilir ve kurulmuş ortaklıklara iştirak edebilir.
c- Amacına uygun gördüğü gayrimenkulleri satın alır, satar, yaptırır, kiralar, kiraya verir ve bunlar üzerinde her türlü ayni hak tesis edebilir.
ç- Kooperatif kaynaklarından kullandırılan krediler ve/veya bankalara verilen kefaletler karşılığında kredi ve/veya kefalete teminat olarak her türlü ipotek ve rehin alabilir, fek edebilir.
d- Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri üst kuruluşlarına girebilir.
e- Ortaklarının sigorta ihtiyaçlarına aracı olabilir, sigorta acenteliği yapabilir ve bu konuda faaliyet gösteren kuruluşlara iştirak edebilir.
f- Gerektiğinde kooperatif ortakları ve personeli için yardım kuruluşları, mesleki ve sosyal tesisler meydana getirmek ve bunları işletmek için yardım fonları ile kooperatif ortaklarına kredi kullandırabilmek amacıyla fonlar oluşturabilir.
g- Ortaklarının ekonomik, sosyal, kültürel ihtiyaçlarını karşılamak üzere ulusal veya uluslararası kurum ve kuruluşlardan verilen kredi ve fonlara aracı olabilir.
ğ- Konusu ile ilgili eğitim, yayın, araştırma ve benzeri faaliyetlerde bulunabilir.
SERMAYE VE PAYLAR
SERMAYE
Madde 7 - (1) Kooperatifin sermayesi, ortakların taahhüt ettikleri payların toplam tutarlarından ibaret olup değişkendir. Ancak sermayenin en az haddi 700,00 Türk lirasıdır. Kuruluşta bu sermayenin tamamının taahhüt edilmesi ve 1/4’ünün peşin ödenmesi zorunludur.
(2) Ayni sermaye konamaz
PAYLAR
Madde 8- (1) Bir ortaklık payının değeri 100,00 Türk lirasıdır. Ortaklar en çok 5.000 pay taahhüt edebilirler. Ancak, her ortağın en az 1 (bir) pay taahhüt etmesi zorunludur.
(2) Ortaklık payları, 19.uncu maddeye göre düzenlenen ortaklık senedinde gösterilir. Senetle temsil edilmeyen paylar 100,00 Türk lirası olarak itibar olunur.
PAYLARIN ÖDENMESİ
Madde 9- (1) Kurucuların taahhüt ettikleri pay bedellerinin en az 1/4'ü tescilden önce, gerisi de kooperatifin tescilini izleyen yirmidört ay içinde ödenir.
(2) Nakit ödemeler, 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununa bağlı bir bankada, kurulmakta olan kooperatif adına açılacak özel bir hesaba, sadece kooperatifin kullanabileceği şekilde yatırılır. Taahhüt edilen payların , kanunda veya ana sözleşmede öngörülmüş bulunun ve kanunda yazılı olandan daha yüksek olan tutarlarının ödendiği ticaret siciline yöneltilecek bir banka mektubu ile ispatlanır. Banka , bu tutarı kooperatifin tüzel kişilik kazandığını bildiren bir sicil müdürlüğü yazısının sunulması üzerine sadece kooperatife öder.
(3) Kurucuların sermayenin tamamını ödemeyi şartsız kabul ettikleri ve ana sözleşmedeki imzaların ticaret sicili müdürlüğünce onaylandığı tarihten itibaren kooperatif üç ay içinde tüzel kişilik kazanamadığı takdirde, bu hususu doğrulayan bir sicil müdürlüğü yazısının sunulması üzerine, bedeller banka tarafından sahiplerine geri verilir.
ORTAKLIK İŞLEMLERİ
ORTAKLIK ŞARTLARI
Madde 10 - (1) Kooperatife ortak olabilmek için aşağıdaki nitelik ve şartların varlığı gereklidir.
a- Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip gerçek kişi olmak,
b- 7/6/2005 tarihli 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanununa göre kurulmuş meslek odasına kayıtlı esnaf veya sanatkâr olmak.
c- İş veya ikamet yeri kooperatifin çalışma bölgesi içinde bulunmak,
ç- Aynı zamanda başka bir Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifine ortak olmamak.
d- Kooperatifin personeli olmamak.
(2) Birinci fıkranın (b) bendinde öngörülen nitelik, faaliyete devam edildiğine ilişkin vergi dairesinden alınacak belge ve esnaf veya sanatkar olduğunu gösteren ilgili kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşundan sağlanacak belge ile kanıtlanır. Bu belgelerin ilgili kurum ve kuruluşların internet sitelerinden elektronik ortamda edinilmesi de mümkündür.
(3)Yönetim kurulu; ortaklar ile ortak olmak için müracaat edenlerin ana sözleşmede gösterilen ortaklık şartlarını taşıyıp taşımadıklarını araştırmak zorundadır.
ORTAKLIĞA KABUL
Madde 11 -(1) Gerekli şartları taşıyıp da kooperatife ortak olmak isteyenler, yazılı olarak yönetim kuruluna başvururlar. Bu başvuru yazısına 10. maddede belirtilen ortaklık şartlarının taşındığını gösteren belgeler eklenir. Ayrıca bu başvuruda ana sözleşmenin tüm hükümlerinin ve getirilen yükümlülüklerin kabul edildiği açıkça belirtilir.
(2)Ortaklığa kabul yönetim kurulu kararıyla gerçekleşir.
(3)Yönetim kurulu, ortaklar ile ortak olmak için başvuranların 10. maddede gösterilen şartları taşıyıp taşımadıklarını araştırmak zorundadır.
(4)Yönetim kurulu, başvuruyu bir ay içinde sonuçlandırır ve başvuru sahibine kararı taahhütlü mektupla ya da elden imza karşılığında tebliğ eder. Başvuru sahibi hakkında, ortaklığa kabul kararı alındığı takdirde, kararın kendisine bildirildiği tarihten bir ay içinde sermayenin tamamını bir defada öder. Yönetim kurulu 10. maddede gösterilen şartları taşıyanları ortaklığa kabulden kaçınamaz.
(5) Ortak, kredi kullanma esnasında, kullanacağı tüm kredi türlerinde kooperatifin mali yapısına göre kredinin %5’i oranında bir tutarı bloke sermaye olarak, ilgili bankada bulunan kooperatifin bloke sermaye hesabına yatırmaya mecburdur.
ORTAK SAYISI
Madde 12 -(1) Kooperatifin ortak sayısı en az 7 kişidir.
ORTAKLIKTAN ÇIKMA
Madde 13 -(1) Her ortak, hesap senesi sonundan en az bir ay önce yönetim kuruluna yazı ile başvurmak suretiyle ortaklıktan çıkabilir. Yönetim kurulu bu hükme uygun olarak yapılacak isteğe rağmen, yazılı başvurunun kooperatif kayıtlarına girişinden itibaren bir ay içinde kabulden kaçınırsa, ortak çıkma dileğini noter aracılığı ile yönetim kuruluna bildirir. Bildiri tarihinden itibaren çıkma gerçekleşir.
ORTAKLIKTAN ÇIKARMA VE ORTAKLIĞIN DÜŞMESİ
Madde 14 - (1) Durumları aşağıda gösterilen hallere uyanlar yönetim kurulu kararı ile ortaklıktan çıkarılır.
a)- 10. maddede belirtilen yazılı ortaklık şartlarından birini kaybedenler.
b)- Kooperatifin para, mal ve belgeleri üzerinde işledikleri suçlardan dolayı mahkûm olanlar.
(2)Ortaklar, bu maddede gösterilmeyen sebeplerle ortaklıktan çıkarılamazlar.
(3) Çıkarma kararı gerekçeli olarak Yönetim Kurulu Karar Defteri ile Ortaklar Defterine kaydedilir. Kararın onaylı örneği, çıkarılan ortağa tebliğ edilmek üzere on gün içinde Notere tevdi edilir. Ortak, çıkarma kararının tebliğ tarihinden itibaren 3 ay içinde itiraz davası açabilir veya genel kurula itiraz edebilir. Bu itiraz, ilk toplanacak genel kurula sunulmak üzere yönetim kuruluna noter aracılığı ile tebliğ ettirilecek bir yazı ile yapılır.Genel kurula itiraz edildiği takdirde, yönetim kurulunun çıkarma kararı aleyhine itiraz davası açılamaz. Genel kurulca verilecek karara karşı itiraz davası hakkı saklıdır.
(4) Üç aylık süre içinde genel kurula veya mahkemeye başvurmak suretiyle itiraz edilmeyen çıkarma kararı kesinleşir.
(5) Haklarındaki çıkarma kararı kesinleşmeyen ortakların ortaklık hak ve yükümlülükleri, çıkarma kararı kesinleşinceye kadar devam eder.
(6) Parasal yükümlülüklerini otuz gün geciktirmeleri üzerine, yönetim kurulunca noter aracılığı ile yapılacak ihtarı takip eden on gün içinde bu yükümlülükleri yerine getirmeyenlere yine aynı kurulca ikinci ihtar yapılır. İkinci ihtarı takip eden bir ay içerisinde de yükümlülüklerini yerine getirmeyenlerin ortaklıkları 1163 sayılı Kanunun 27. maddesi uyarınca düşer. Buna ilişkin gerekli işlemler yönetim kurulunca yürütülür.
ORTAKLIĞI SONA ERENLERLE HESAPLAŞMA
Madde 15 -(1) Bu ana sözleşme gereğince kooperatiften çıkan veya çıkarılan ortaklar, ayrıldıkları hesap döneminin sonundan bir ay sonra hesaplarının tasfiyesini isteyebilirler. O yıl bilânçosunun gelir-gider farkı müspet olduğu ve kooperatifin kanuni takibe intikal etmiş alacağı bulunmadığı takdirde, ortaklık payı tamamen iade olunur.
(2) Ancak, o yıl bilânçosuna göre menfi gelir-gider farkı hâsıl olmuşsa çıkan veya çıkarılan ortağın bu menfi gelir-gider farkından kendisine isabet eden miktar ortaklık payından düşülür.
(3) Ortaklıktan çıkan veya çıkarılanlar, kooperatifin yedek akçeleri ile diğer mevcutları üzerinden hiçbir hak iddiasında bulunamazlar.
(4) Ortaklığı sona erenlerin alacak ve hakları bunları isteyebilecekleri günden itibaren 5 yıl geçmekle zaman aşımına uğrar.
ÖLEN ORTAĞIN DURUMU
Madde 16 -(1) Ortağın ölümü ile ortaklık sıfatı sona erer.
(2) Ölen ortağın ortaklık payı, kooperatifle olan borç ve kefalet münasebetleri tasfiye edildikten sonra kanuni mirasçılarına iade olunur.
ORTAKLIĞIN DEVRİ
Madde 17 -(1) Ortaklık, kredi borcu bulunmamak ve yazılı olarak yönetim kuruluna bildirilmek kaydıyla, 10. maddedeki ortaklık şartlarını taşıyan kişilere devredilebilir.
(2) Yönetim kurulu, bu şekilde ortaklığı devralan kişiyi ortaklığa kabulden kaçınamaz.
ORTAKLIĞA TEKRAR GİRME
Madde 18 -(1) Ortaklığı sona erenler, ayrılma sebeplerinin ortadan kalkması halinde yeniden ortaklığa kabul edilebilirler.
(2) 14. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince çıkarılanlar kooperatife yeniden ortak olamazlar.
ORTAKLIK SENEDİ
Madde 19 -(1) Her ortağın ortaklık haklarının, ada yazılı ortaklık senedi ile temsil olunması şarttır. Bu senede kooperatifin unvanı, senet sahibinin adı ve soyadı, iş ve konut adresi, kooperatife girdiği ve çıktığı tarihler yazılır. Bu hususlar, senet sahibi ile kooperatifi temsile yetkili olan kimseler tarafından imzalanır. Ortağın yatırdığı veya çektiği paralar tarih sırasıyla kaydedilir. Bu kayıtlar kooperatifinin ödediği paralara ait ise ortak imza eder. İmzalı ortak senedi makbuz hükmündedir. Mezkûr senet ana sözleşmeyi ihtiva etmek şartıyla ortaklık cüzdanı şeklinde de düzenlenebilir. Ortaklık senetleri kıymetli evrak niteliğinde olmayıp sadece ispat vesikası hükmündedir.
ORTAKLARIN ŞAHSİ SORUMLULUKLARI
Madde 20 -(1) Her ortak, kooperatifin borçlarına karşı, taahhüt ettiği pay tutarının on katına kadar sorumludur.
(2) Ölüm durumu hariç olmak üzere, ortağın kooperatiften ayrılışının kesinleştiği tarihten başlayarak bir yıl içerisinde kooperatif iflas ettiği takdirde , ortağın kooperatiften ayrılmasından önce doğmuş olan borçları için sorumluluğu devam eder. Kooperatife giren her ortak, girişinden önce doğmuş olan kooperatif borçlarından dolayı diğer ortaklar gibi sorumlu olur.
(3) Yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin sorumlulukları hakkındaki hükümler saklıdır.
ORTAKLIK PAYI DIŞINDAKİ ÖDEMELER
Madde 21 -(1) Ortaklar, taahhüt ve tediye ettikleri ortaklık payı bedelleri dışında, bu ana sözleşme veya üst kuruluş ana sözleşmelerinde düzenlenen; masraf karşılığı, fon katılım payları, üst kuruluşlara katılım payları, ücret ve diğer gider katılım paylarını ödemek zorundadırlar.
KOOPERATİF ORGANLARI VE YÖNETİMİ
KOOPERATİFİN ORGANLARI
Madde 22 -(1)Kooperatifin organları şunlardır
a-Genel Kurul,
b-Yönetim Kurulu,
c-Denetim Kurulu,
GENEL KURUL
Görev ve Yetkileri
Madde 23-(1) En yetkili organ olan genel kurulun görev ve yetkileri şunlardır:
a-Bilânço, bilanço hesaplarının dökümü , gelir-gider farkı hesapları ile yönetim kurulu ve denetçiler tarafından verilen raporları inceleyerek kabul veya reddetmek, gelir gider farkının dağıtımı konusunu karara bağlamak .
b-Yönetim ve denetim kurulu üyeleri ile dış denetçiyi seçmek, ibra etmek veya sorumluluklarına karar vermek , gerektiğinde bunları azletmek.
c-Yönetim ve denetim kurulu üyelerine verilecek aylık ücret, huzur hakkı , yolluk ile dış denetçiye verilecek ücret miktarını belirlemek ve bütçeyi görüşerek karara bağlamak,
ç- Yönetim Kurulu tarafından verilen ortaklıktan çıkarma kararlarına karşı yapılan itirazları inceleyip karara bağlamak,
d- Kanun, (13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun 391. maddesinde sayılanlar hariç) ana sözleşme ve iyi niyet esasları ile genel kurul kararlarına aykırı olduğu ileri sürülen yönetim kurulu kararlarının iptal edilip edilmeyeceği konusunda karar vermek,
e- Üst kuruluşa girmeye ve üst kuruluştan çıkmaya karar vermek ve bu kuruluşta görevlendirilecek temsilcileri seçmek,
f- Ana sözleşmede yapılması öngörülen değişiklikler hakkında karar almak,
g- Gayrimenkul alımında ve satımında takip edilecek usul ile alınacak gayrimenkulün niteliğini, yerini ve azami fiyatını, satılacak gayrimenkulün asgari fiyatını belirlemek,
ğ- Kooperatifin amacına uygun işletme ve tesislerin kurulmasına ve ortaklıklara iştirak edilmesine karar vermek, inşaat işlerinin yaptırılma yöntemini kararlaştırmak,
h- Kooperatifin dağılması hakkında karar vermek, tasfiye kurulunu seçmek,
ı- Kanun ve ana sözleşme ile genel kurula tanınmış olan diğer konular hakkında karar vermek,
(2)- Genel kurul, birinci fıkrada yer alan görev ve yetkilerini devir ve terk edemeyeceği gibi kooperatifin amaçları ile ilgili her türlü işler hakkında da karar verebilir.
OY HAKKI VE TEMSİL
Madde 24 - (1) Genel kurul toplantısına yönetim kurulu tarafından Kooperatif Bilgi Sistemi (KOOPBİS)'den alınan ortaklar listesinde adı bulunanlar katılabilir.
(2) Toplantı tarihinden üç ay evvel ortak olmayanlar hariç her ortak genel kurula katılma hakkına sahiptir.
(3) Her ortak yalnız bir oya sahip olup, noter onaylı yazı ile izin verilmek suretiyle bir ortak diğer bir ortağı, oyunu kullanmak üzere temsilci tayin edebilir.
(4) Genel kurul toplantılarında eş ve birinci derece (ortağın; çocuğu, anne ve babası, eşinin annesi ve babası) akrabalar için temsilde noter ve ortaklık şartı aranmaz.
(5) Katılma haklarını temsilci olarak kullanan kişi ,temsil edilenin talimatına uyar. Talimata aykırılık, oyu geçersiz kılmaz. Temsil edilenin temsilciye karşı hakları saklıdır.
(6) Kooperatifin işlerinin görülmesine herhangi bir surette katılmış olanlar, yönetim kurulunun ibrasına ait kararlarda oylamaya katılamazlar. Bu hüküm denetçiler hakkında uygulanmaz. Ancak denetçiler kendi ibralarında oy kullanamaz.
(7) Ortaklardan hiçbiri kendisi ,eşi veya usul ve füruu ile kooperatif arasında ortaklık ilişkileri dışındaki şahsi bir işe veya uyuşmazlığa ait görüşmelerde oy kullanamaz.
TOPLANTI ŞEKİLLERİ VE ZAMANI
Madde 25 -(1) Genel kurul, olağan ve olağanüstü olmak üzere iki şekilde toplanır. Olağan genel kurul toplantısı, her yılın Nisan ayı sonuna kadar yapılması zorunludur.
(2) Ancak; kooperatif üst kuruluşuna ortak olunması, genel kurul toplantısının gündemine konuyla ilgili madde konulması ve Ticaret Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslara uygun hareket edilmesi şartıyla , olağan kurul toplantıları en fazla iki hesap dönemini kapsayacak şekilde ve birleştirilerek yapılabilir.
(3) Olağanüstü genel kurul, kooperatif işlerinin ve ana sözleşme hükümlerinin gerektirdiği zaman ve surette toplanır.
GENEL KURUL TOPLANTISINA ELEKTRONİK ORTAMDA KATILIM
MADDE 26 -(1) Kooperatifin genel kurul toplantılarına katılma hakkı bulunan ortakları bu toplantılara, 24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunun 45. maddesinin yedinci fıkrası uyarınca elektronik ortamda da katılabilir. Yönetim kurulu tarafından karar alınması veya genel kurul tarihinden 20 gün önce 4'den az olmamak üzere ortakların en az 1/10'unun yazılı olarak talep etmesi halinde genel kurul toplantısı elektronik ortamda yapılabilir. Kooperatif, 14/1/2022 tarihli ve 31719 sayılı Resmi Gazete' de yayımlanan Kooperatiflerde Elektronik Ortamda Yapılacak Genel Kurullara İlişkin Yönetmelik hükümleri uyarınca ortaklarının genel kurul toplantılarına elektronik ortamda katılmalarına, görüş açıklamalarına , öneride bulunmalarına ve oy kullanmalarına imkan tanıyacak elektronik genel kurul sistemini kurabileceği gibi bu amaç için oluşturulmuş sistemlerden de hizmet satın alabilir. Yapılacak tüm genel kurul toplantılarında ana sözleşmenin bu hükmü uyarınca, kurulmuş olan sistem üzerinde ortakların ve temsilcilerinin, anılan Yönetmelik hükümlerinde belirtilen haklarını kullanabilmesi sağlanır.
TOPLANTI YERİ VE ÇAĞRIYA YETKİLİ OLANLAR
Madde 27 -(1) Genel kurul, kooperatif merkezinin bulunduğu yerleşim birimi dahilindeki uygun bir yerde toplanır.
(2) Genel kurul yönetim kurulunca toplantıya çağrılır.
(3) Gerekli hallerde denetim kurulu, kooperatifin ortağı bulunduğu üst birlik ve tasfiye memurları genel kurulu toplantıya çağırma yetkisine sahiptirler.
(4) Genel kurul birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen şekilde toplanamadığı takdirde Ticaret Bakanlığınca toplantıya çağırılabilir.
(5) Ayrıca, dört ortaktan az olmamak kaydıyla toplam ortak sayısının 1/10’unun isteği halinde, genel kurul 10 gün içinde yönetim kurulu tarafından toplantıya çağrılır. Bu başvurunun, müştereken ve noter tebligatı ile yapılması gerekir. Yönetim kurulunca bu isteğin zamanında yerine getirilmemesi durumunda Ticaret Bakanlığınca genel kurul toplantıya çağırılabilir. Çağırılmadığı takdirde istek sahipleri mahalli mahkemeye başvurarak genel kurulu bizzat toplantıya çağırma izni alabilirler.
(6) Genel kurul, süresi dolmuş olsa bile, yönetim kurulu tarafından toplantıya çağrılabilir. Tasfiye memurları da, görevleri ilgili konular için , genel kurulu toplantıya çağırabilirler.
(7) Yönetim kurulunun, devamlı olarak toplanamaması , toplantı nisabının oluşmasına imkan bulunmaması veya mevcut olmaması durumlarında , mahkemenin izniyle ,tek bir ortak genel kurulu toplantıya çağırabilir. Mahkeme kararı kesindir.
ÇAĞRININ ŞEKLİ
Madde 28 -(1) Olağan ve olağanüstü toplantılara ilişkin çağrılar adi mektupla, gazeteyle veya gazete olmayan yerlerde mahalli örf ve âdete göre ilan yoluyla yapılır. Çağrının , kooperatife yazılı olarak iletilmiş olması şartıyla ortağın GSM (cep telefonu) numarasına veya elektronik posta adresine gönderilecek ileti (SMS, e-posta vb.) aracılığıyla yapılması da mümkündür. Alıcıdan kaynaklanan nedenlerle teslim edilemeyen bu tür iletiler bir tam gün geçtikten sonra bir defaya mahsus olmak üzere yenilenir. Yayınlanan ilanlar ile bildirimlere ilişkin " Gönderi Teslimat Bilgisi" dökümünün , genel kurul evrakı ile birlikte basılı şekilde ya da elektronik ortamda muhafazası ve incelemeye hazır tutulması şarttır.
(2) Çağrının, toplantı gününden en az otuz gün önce ve en çok iki ay içinde yapılması, toplantının gün ve saati ile yerinin ve gündem maddelerinin bildirilmesi zorunludur.
(3) Çağrıda, birinci toplantıda çoğunluk sağlanamadığı takdirde yapılacak olan sonraki toplantının tarihi, saati ve yeri açıklanarak yeni bir bildirime gerek kalmaksızın bir defada ortaklara duyuru yapılabilir. Toplantılar arasında en az yedi en fazla otuz gün süre bulunması gerekir. Sürenin hesabında duyuru ve toplantı günleri hesaba katılmaz.
(4) Ana sözleşmenin değiştirilmesi söz konusu ise, yapılacak duyuruda değiştirilecek maddelerin numaralarının yazılması ile yetinilir.
BÜTÜN ORTAKLARIN HAZIR BULUNMASI
Madde 29 -(1) Kooperatifin bütün ortaklarının veya temsilcilerinin hazır bulunması ve itirazın olmaması halinde, genel kurul toplantılarına ilişkin diğer hükümler saklı kalmak şartıyla, toplantıya çağrı hakkındaki hükümlere uyulmamış olsa dahi kararlar alınabilir. Ancak, kararların muteber olabilmesi için, toplantıda Bakanlık Temsilcisi bulundurulması hususunda gerekli işlemlerin yapılmış olması şarttır.
(2) Birinci fıkraya göre alınan kararlar, tüm ortaklar veya ortakların toplantıda oy birliği ile seçecekleri temsilcileri tarafından imzalanacak bir tutanağa bağlanır.
BAKANLIĞA MÜRACAAT VE GÖNDERİLECEK BELGELER
Madde 30 -(1) Genel kurul tarihi ile yeri ve gündemi, toplantıdan en az onbeş gün önce, kooperatif merkezinin bulunduğu yerdeki Valiliğe (Bakanlık Taşra Teşkilatı) yazılı olarak bildirilir.
(2) Bu bildirime, Bakanlıkça tespit edilen temsilci ücretinin ilgili muhasebe birimi hesabına yatırıldığını gösteren belge eklenerek toplantıda temsilci bulundurulması talep edilir.
GÜNDEM
Madde 31 -(1) Olağan genel kurul toplantısının gündemine sırasıyla şu hususlar bulunur;
a) Açılış ve toplantı başkanlığının oluşturulması.
b) Yönetim ve denetim kurulu ile dış denetçi tarafından hazırlanan raporların okunması ve müzakeresi.
c) Finansal tabloların okunması, müzakeresi ve tasdiki.
ç) Yönetim ve denetim kurulu üyelerinin ibrası,
d) Faaliyet yılı içinde yönetim kurulu üyeliğinde eksilme meydana gelmiş ve yönetim kurulunca atama yapılmış ise atamanın genel kurulca onaylanması.
e) Görev süreleri sona ermiş olan yönetim ve denetim kurulu üyeleri ile dış denetçinin seçilmesi ve bunların görev sürelerin tespiti.
f) Yönetim ve denetim kurulu üyeleri ile dış denetçinin ücret , huzur hakkı gibi parasal haklarının belirlenmesi.
g) Gelecek yılın bütçe ve çalışma programının görüşülmesi ve karara bağlanması.
ğ) Gerekli görülecek diğer hususlar.
(2) Gerekli görülecek diğer hususlar gündeme açıkça yazılmalıdır. Görüşülecek konu önceden tespit edilip gündeme yazılmadan , "Gerekli görülecek diğer hususlar " şeklinde bir gündem maddesi belirlenemez.
(3) Kanun ve ana sözleşme gereği genel kurulun yetkisinde olan ve olağanüstü genel kurul toplantı gündemini oluşturan her türlü konu , olağan genel kurul toplantı gündemine yazılabilir.
(4) Dörtten az olmamak üzere ortakların en az 1/10'u tarafından genel kurul toplantı tarihinden en az yirmi gün önce müştereken ve noter tebligatı ile bildirilecek hususların gündeme konulması zorunludur.
(5) Gündemde olmayan hususlar görüşülemez. Ancak kooperatife kayıtlı ortakların en az 1/10 unun gündem maddelerinin görüşülmesine geçilmeden önce yazılı teklifte bulunmaları halinde hesap tetkik komisyonunun seçilmesi, bilânço incelemesinin ve ibranın geriye bırakılması, çıkan veya çıkarılan ortaklar hakkında karar alınması, genel kurulun yeni bir toplantıya çağrılması ve kanun, ana sözleşme ve iyi niyet esasları ile genel kurul kararlarına aykırı olduğu ileri sürülen yönetim kurulu kararlarının iptali, yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin azli ve yerlerine yenilerinin seçilmesi ile ilgili hususlar, genel kurula katılanların yarıdan bir fazlasının kabulü ile gündeme alınır.
(6) Yapılan denetim sonucunda veya herhangi bir sebeple Başkanlıkça , kooperatif genel kurulunda görüşülmesi istenen konuların gündeme konulması zorunludur.
(7) Günden genel kurulu toplantıya çağıran tarafından bellidir.
GENEL KURUL TOPLANTISINA KATILMA HAKKINA HAİZ ORTAKLARI GÖSTERİR LİSTE
Madde 32 -(1) Yönetim kuru, KOOPBİS' den temin edeceği genel kurula katılma hakkını haiz ortakları gösterir listeyi genel kurul toplantısından önce toplantı yerinde bulundurmakla yükümlüdür. Bu listede genel kurula katılma hakkı olan ortakların ; ortaklık numaraları, isim ve soy isimleri ile imza yerleri bulunur.
(2) Genel kurula katılma hakkını haiz ortakları gösterir liste, toplantıya katılanlar ile genel kurul başkanı ve Başkanlık temsilcisi tarafından imzalanır.
(3) Kooperatif ortaklarına, KOOPBİS üzerinden, genel kurula katılma hakkını haiz ortakları gösterir listeye erişim yetkisi verilir. Mezkur listenin kooperatif kayıtlarına uygun ve doğru olarak hazırlanmasından yönetim kurulu sorumludur.
GÖRÜŞME KARAR VE NİSABI
Madde 33- (1) Genel kurulun toplanabilmesi ve gündemdeki konuların görüşülebilmesi için kooperatife kayıtlı ortaklardan genel kurula katılma hakkına sahip olanların en az 1/10 unun şahsen veya temsilen toplantıda hazır bulunması gerekir. İlk ve müteakip toplantılarda aynı nisap aranır.
(2) Genel kurulda kararlar toplantı nisabının sağlanması koşuluyla oylama sırasındaki mevcudun yarıdan fazlasının oyu ile alınır. Ancak seçimlerde en çok oyu alan aday seçilmiş sayılır.
(3) Ancak, kooperatifin dağılması, diğer bir kooperatifle birleşmesi ve ana sözleşmede değişiklik yapılması ile ilgili kararlar, fiilen kullanılan oyların 2/3 çoğunluğu ile alınır.
(4) Ortakların şahsi sorumluluklarının ağırlaştırılmasına veya ek ödeme yükümleri ihdası hakkında alınacak kararlar için bütün ortakların 3/4'ünün rızası gereklidir.
TOPLANTININ AÇILMASI VE TOPLANTI BAŞKANLIĞI
Madde 34 -(1) Genel kurul toplantısı; Bakanlık temsilcisi bulundurulması hususunda usulüne uygun başvurunun ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun değişik 87. maddesine göre işlem yapıldığının tespiti ile toplantı nisabının sağlanması üzerine ve çağrıyı yapan organca yetkili kılınan kimseler tarafından açılır. Müteakiben bir genel kurul başkanı ile kararlaştırılacak sayıda sekreter üye ve gerektiğinde oy toplayıcı üye seçilir.
(2) Bu seçimde en çok oy alan adaylar seçilmiş sayılır.
(3) Genel kurul toplantı başkan ve üyelerinin, ortaklardan veya kooperatifin üst kuruluşlarınca görevlendirilenler arasından seçilmesi şarttır.
OY KULLANMANIN ŞEKLİ
Madde 35 -(1) Oylamalar genel olarak el kaldırılmak (açık oylama) suretiyle yapılır. Ancak, genel kurula katılanların yarıdan fazlasının talebi halinde gizli oya başvurulur.
(2) Gizli oylamada , kooperatif mührü ile mühürlenmiş boş oy pusulalarının kullanılması esastır. Ancak , genel kurulca karar alınmak kaydıyla ayrıca basılı oy pusulası da kullanılabilir. Genel kurulun yalnızca basılı oy pusulası kullanılması yolunda alacağı karar geçersizdir. Genel kurulda kooperatif mührü ile mühürlenmiş boş oy pusulaları ve basılı oy pusulalarından başkaca bir pusula seçim için kullanılamaz. Matbaada basılmış veya yazı makinesi ile yazılmış ya da çoğaltılmış oy pusulaları basılı oy pusulası sayılır.
BİLANÇONUN TASDİKİ VE İBRA
Madde 36 -(1) Bilânçonun onaylanmasına ilişkin genel kurul kararı, kararda aksine açıklama bulunmadığı takdirde yönetim kurulu ile denetim kurulunun ibrası sonucunu doğurur. Bununlar birlikte, bilânçoda bazı hususlar hiç veya gereği gibi belirtilmemişse veya bilânço kooperatifin gerçek durumunun görülmesine engel olacak bazı hususları içeriyorsa ve bu hususta bilinçli hareket edilmişse onama ibra etkisini doğurmaz.
(2) Denetçi raporları genel kurula sunulmayan kooperatiflerde; finansal tablolar, yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu ve ibra hakkında alınan kararlar geçersizdir.
(3) İbra edilmeyen yönetim kurulu aleyhine tazminat davası açılabilmesi için, bu konuda genel kurulca karar verilmiş olması gereklidir.
(4) Kooperatif denetçileri genel kurul karar tarihinden itibaren bir ay içinde dava açmaya mecburdurlar. Bu müddetin geçmesiyle dava hakkı düşmez.
KARARLARIN ETKİSİ
Madde 37-(1) Kanun ve ana sözleşmeye uygun surette toplanmış genel kurulda alınan kararlar, toplantıda bulunmayanlar veya aleyhte oy kullananlar hakkında da geçerli ve bağlayıcıdır.
KARARLARIN İPTALİ VE ŞARTLARI
Madde 38 -(1) Aşağıda yazılı kimseler Kanuna, ana sözleşme hükümlerine ve iyi niyet esaslarına aykırı olduğu iddiasıyla genel kurul kararları aleyhine, toplantıyı izleyen günden başlamak üzere bir ay içinde, kooperatif merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemeye başvurabilirler.
a) Toplantıda hazır bulunup da kararlara muhalif kalarak keyfiyeti tutanağa geçirten veya oyunu kullanmasına haksız olarak müsaade edilmeyen yahut toplantıya çağrının usulü dairesinde yapılmadığını veyahut gündemin gereği gibi ilan veya tebliğ edilmediğini yahut da genel kurul toplantısına katılmaya yetkili olmayan kimselerin karara katılmış bulunduklarını iddia eden pay sahipleri,
b) Yönetim Kurulu,
c) Kararların yerine getirilmesi yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin şahsi sorumluluklarını mucip olduğu takdirde bunların her biri.
(2) Bozma davasının açıldığı ve duruşmanın yapılacağı gün, yönetim kurulu tarafından usulen ilan olunur.
(3) Bir kararın bozulması bütün ortaklar için hüküm ifade eder. Bozma kararının kesinleşmesi halinde, bu husustaki ilam tescil ve ilan ettirilir.
GENEL KURUL TOPLANTI TUTANAĞI
Madde 39 -(1) Genel kurul toplantılarının muteber olması için, ortaklar ve ve temsilcilerin sayısı, genel kurulda sorulan sayıları, verilen cevapları,alınan kararları, her karar için kullanılan olumlu veya olumsuz oyların sayılarını içeren bir tutanak düzenlenir.
(2) Genel kurul tutanağı, genel kurul başkanlığı ve Bakanlık Temsilcisi tarafından imzalanır; aksi halde geçersizdir.
GENEL KURUL KARARLARININ TESCİL VE İLANI
Madde 40 -(1) Yönetim kurulu, genel kurul toplantı tutanağının noterce onaylanmış bir suretini derhal ticaret sicili müdürlüğüne vermek ve bu tutanakta yer alan tescil ve ilana tabi hususları tescil ve ilan ettirmekle yükümlüdür.
BAKANLIK, BANKA VE ÜST KURULUŞA GÖNDERİLECEK BELGELER
Madde 41 -(1) Toplantı gününden itibaren en geç bir ay içinde, yönetim ve denetim kurulları raporları ile bilânço ve gelir-gider cetvelleri, genel kurul toplantı tutanağı ile ortaklar listesinin ve istenebilecek diğer belgelerin onaylı birer örneği, kooperatifin ticaret siciline tescil edildiği yerdeki Bakanlık taşra teşkilatına tevdi edilir.
(2) Ayrıca bu belgelerin birer nüshası, kooperatifin bağlı olduğu üst kuruluşa gönderilir. Genel kurul toplantı tutanağının bir nüshası ilgili banka şubesine gönderilir.
YÖNETİM KURULU
SEÇİMİ VE SÜRESİ
Madde 42 -(1) Yönetim kurulu genel kurulca en az bir en çok dört yıl için seçilir ve en az üç en çok beş üyeden oluşur. Üye sayısı genel kurulca karşılaştırılır.
(2) Genel kurulca böyle bir süre tespiti yapılmaması halinde bir yıl için seçilmiş sayılır.
(3) Yönetim kurulu üyeleri ve yedeklerinin seçilmelerini takiben en geç dokuz ay içinde kooperatifçilik eğitim programını tamamlamaları şarttır.
(4) Yönetim kuruluna seçilen üye sayısı kadar da yedek üye seçilir.
(5) Yönetim kurulunun asil ve yedek üyeleri genel kurulda en çok oy alanlar arasından sıra ile belirlenir. Oylarda eşitlik halinde kuraya başvurulur.
(6) Süresi sona eren üyeler yeniden seçilebilir. Genel kurul lüzum görürse yönetim kurulu üyelerini her zaman değiştirebilir. 1163 sayılı Kanunun 46. maddesinin üçüncü fıkrası gereği genel kurul gündemine madde ilave etmek suretiyle yapılan seçim sonucu değiştirilen yönetim kurulu üyelerinin yerine seçilenler öncekilerin görev sürelerini tamamlar.
SEÇİLME ŞARTLARI VE BAĞDAŞMAYAN GÖREVLER
Madde 43 - (1) Yönetim kurulu üyelerinde aşağıdaki şartlar aranır;
a) Türk vatandaşı olmak,
b) Kooperatif ortağı olmak, ve medeni hakları kullanma ehliyetine sahip bulunmak
c) Amacı ve esas faaliyet konusu aynı olan başka bir kooperatifin yönetim kurulu üyesi olmamak.
ç) Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından ya da 1163 sayılı Kanun hükümlerine göre mahkûm olmamak,
d) Aynı zamanda kooperatifte denetçi olmamak,
e) Aynı zamanda diğer yönetim kurulu üyelerinden birinin eşi olmamak ve birbirleri ile ikinci derece dahil kan ve kayın hısımlığı bulunmamak.
f) Banka ve/veya kooperatif kaynaklarından kullanılan krediler nedeniyle, asaleten veya kefaleten genel kurul tarihinden 30 gün öncesinden banka ve/veya kooperatif takibine intikal etmiş ve halen ödenmemiş kredi borcu bulunmamak.
(2) Kendi kullandıkları ve/veya kefil oldukları kredi borçları, bankaca kooperatif hesaplarından tahsil edildiği tarihten itibaren kooperatif takibine intikal edenlerin bu borçlarını yazılı bir ihtara gerek olmaksızın takip tarihinden itibaren otuz gün içerisinde ödememeleri durumunda sona erer.
(3) Seçilme şartları denetim kurulu tarafından araştırılır. Bu şartları taşımadıkları halde seçilenler ile sonradan kaybedenlerin görevlerine yönetim kurulunca son verilir.
(4) Haklarında birinci fıkranın (ç) bendinde sayılan suçlarla ilgili olarak kamu davası açılmış olanların görevleri ilk genel kurul toplantısına kadar devam etmekle beraber bu durumdaki üyelerin genel kurulca azli veya göreve devamı hakkında karar alınmak üzere, yapılacak ilk genel kurul gündemine yönetim kurulunca madde konulur.
(5) Yönetim kurulu üyeleri , kooperatifin ve kooperatifin bağlı olduğu üst kuruluşların hissedarı oldukları şirketlerde, katıldıkları vakıflarda ve diğer teşekküllerde yönetim kurulu üyesi veya denetçi olamazlar , personel olarak yahut başka bir şekilde ücretli görev alamazlar.
(6) Beşinci fıkrada belirtilen diğer görevleri bulunmasına rağmen yönetim kurulu üyesi olarak seçilenler , seçildikleri tarih itibariyle diğer görevlerinden ayrılmak zorundadırlar. Bu görevlerinden ayrılmayanların yönetim kurulu üyeliğine seçilmelerine ilişkin işlemler hükümsüzdür. Seçildikten sonra beşinci fıkradaki diğer görevleri edinen yönetim kurulu üyelerinin sonradan edindikleri görevlere ilişkin seçilme veya görevlendirme işlemleri ile sözleşmeler de hükümsüzdür. Yönetim kurulu üyeliğine seçilme işlemleri bu şekilde hükümsüz olanların yerlerine yedekleri çağrılır.
(7) Yönetim kurulu üyelerinin fiilen bu görevleri yürüttükleri dönemde ; bunların eş ve ikinci derece dahil kan ve kayın hısımları, kooperatif ve kooperatifin bağlı bulunduğu üst kuruluşlar ile bunların %50'den fazla hissedarı oldukları şirketlerde , katıldıkları vakıflarda ve diğer teşekküllerde yönetim kurulu üyesi veya denetçi olamazlar, personel olarak veya başka bir şekilde ücretli olarak işe alınamazlar.
(8) Bu madde hükümlerine aykırı uygulamalar denetçiler tarafından araştırılır.
GÖREV VE YETKİLERİ
Madde 44 - (1)Yönetim kurulu, Kanun ve ana sözleşme hükümleri içinde kooperatifin faaliyetini yöneten ve onu temsil eden icra organıdır.
(2)Yönetim kurulunun başlıca görev ve yetkileri şunlardır:
a) Ortakların beyannameleri ile istihbarat raporlarına göre verilecek kredi veya kefalet miktarını tespit etmek,
b) Kooperatif ortakları için yeni kredi imkânları sağlamak,
c) Bütçe ve yıllık faaliyet raporu ile bilânço ve gelir-gider tablosunun hazırlanmasını sağlamak.
ç) Ortaklar ile ortak olmak için başvuranların ana sözleşmede belirtilen şartları taşıyıp taşımadıklarını araştırmak,
d) Kooperatif amaçlarının gerçekleşmesinde kullanılmak üzere ilgili kuruluşlardan borç para almak,
e) Kooperatife yapılan bağışları kooperatif amacına uygun işlerde kullanmak,
f) Bakanlıkça istenecek her türlü evrak ve vesaiki ibraz etmek, bilgi vermek ve denetim için gönderilen yetkili elemanlara gerekli kolaylığı göstermek, Bakanlık ve üst kuruluşlarca yapılan denetim sonucuna göre gerekli tedbirleri almak,
g) Kooperatifi resmi dairelerde, mahkemelerde ve üçüncü şahıslara karşı temsil etmek,
ğ) Dava açmak, sulh olmak veya davadan vazgeçmek,
h) Genel kuruldan karar almak şartıyla kooperatifin taşınmaz mallarını satmak, rehne koymak,
ı) Gerekli görülen hallerde, verilen kefalet veya kullandırılan kredilere teminat olarak menkul ve gayrimenkulleri kooperatif lehine rehnetmek ve ipotek ettirmek rehin kaldırmak ve fek ettirmek,
i) Doğacak sorumluluk yönetim kuruluna ait olmak üzere, kendi ortakları arasından veya hariçten bir veya birkaç kişiyi kooperatifi ilzam edecek tasarruflarda bulunmaya veya muayyen işlerde kooperatifi temsil etmeye yetkili kılmak, istihbarat veya proje değerlendirme raporu düzenletmek,
j) Kooperatif ortaklarına tahsis edilen kredi ve kefalet tutarının toplamı esas alınarak ilgili Banka emrine borç senedi ihdas etmek.
k) Merkez birliğince belirlenen usul ve esaslar dahilinde kooperatif takibindeki borçların yapılandırılmasına ilişkin işlemleri yürütmek.
l) Kanun ve ana sözleşme ile yönetim kuruluna verilen diğer görevleri yerine getirmek.
GÖREV BÖLÜMÜ VE TOPLANTILAR
Madde 45-(1) Yönetim kurulu üyeleri, seçimi takiben yapacakları ilk toplantıda aralarından bir başkan, bir başkan vekili, gereğine göre de birer katip ve muhasip üye seçerek görev bölümü yaparlar. Başkanın ve başkan vekilinin veya bunlardan birinin, genel kurul tarafından seçilmesi de mümkündür.
(2) Yönetim kurulu, başkanın bulunmadığı zamanlarda başkan vekilinin, onun da bulunmadığı zamanlarda zorunlu aylık toplantının yapılmasıyla sınırlı olmak üzere görev bölümü toplantısında belirlenen diğer yönetim kurulu üyelerinden birinin çağrısı ile toplanır. Yönetim kurulu ayda en az bir defa ve üye tam sayısının çoğunluğu ile toplanır. Kararlar, toplantıda bulunanların çoğunluğu ile alınır . Oyların eşitliği halinde keyfiyet gelecek toplantıya bırakılır. Onda da eşitlik halinde söz konusu teklif reddedilmiş sayılır.
(3) Kararların geçerli olabilmesi için toplantıya çağrının ispat edebilecek bir yöntemle yapılması zorunludur.
(4) Toplantıda bulunmayan üyeleri temsilen oy kullanılamaz ve toplantılara vekil aracılığı ile de katılamaz.
(5) Özürsüz olarak üst üste üç toplantıda hazır bulunmayan üye çekilmiş sayılır.
(6) Toplantılar kooperatif merkezinde yapılır.Ancak, üyelerin çoğunluğunun tasvibi ile başka herhangi bir yerde de yapılabilir.
(7) Alınan kararlar tarih ve numara sırasıyla yönetim kurulu karar defterine işlenir. Tüm üyelerin isimleri kararın baş tarafına yazılır ve alt tarafı toplantıya katılanlarca isim yazılarak imzalanır.
(8) Verilen karara karşı olanlarla çekimser kalan üyeler, karşı olma veya çekimser kalma sebeplerini kararın altına yazarak imzalarlar.
(9) Yönetim kurulu üyesi , kendisinin kooperatif dışı kişisel menfaatiyle veya alt ve üst soyundan birinin ya da eşinin yahut üçüncü derece dahil üçüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımlarından birinin , kişisel ve kooperatif dışı menfaatiyle kooperatifin menfaatinin çatıştığı konulara ilişkin müzakerelere katılamaz. Bu yasak, yönetim kurulu üyesinin müzakereye katılmamasının dürüstlük kuralının gereği olan durumlarda da uygulanır . Tereddüt uyandıran hallerde, kararı yönetim kurulu verir. Bu oylamaya da ilgili üye katılamaz. Menfaat uyuşmazlığı yönetim kurulu tarafından bilinmiyor olsa bile , ilgili üye bunu açıklamak ve yasağa uymak zorundadır.
KOOPERATİFİN TEMSİL VE İLZAMI
Madde 46 -(1) Kooperatifi dışarıya karşı yönetim kurulu temsil eder. Yönetim kurulu, kooperatifin temsilini kısmen veya tamamen başkana ve başkanın bulunmadığı hallerde yetkili kılacağı üyeye devredebilir.
(2) Kooperatif adına düzenlenecek evrakın muteber olması veya kooperatifin ilzamı için, kooperatif unvanı altında temsile yetkili olanlardan en az ikisinin imzası gereklidir.
(3) Yönetim kurulu, kooperatifi temsile yetkili kılınan kimselerin isimlerini ve imzalarını ticaret siciline bildirir ve bu yetkiye dayanak olan kararları ticaret sicil müdürlüğünde yetkilendirilmiş personele tasdik ettirir.
(4) İmza örnekleri ilgili bankalar ile kooperatifin üst kuruluşlarına da gönderilir.
(5) Gerektiğinde, üçüncü fıkra hükmüne göre hareket edilerek imza yetkisine sahip kimseler değiştirilebilir.
ÜYELİĞİN BOŞALMASI
Madde 47-(1) Yönetim kurulu üyeleri, istifa etmek suretiyle her zaman çekilebilirler. Herhangi bir sebeple yönetim kurulu üyeliğinin boşalması halinde, yönetim kurulunca, aldıkları oy sırasına göre yedek üyeler çağrılır. Oyların eşitliği halinde yönetim kurulu eşit oy alanlar arasından birini üyeliğe atar.
(2) Yönetim kurulu toplantı nisabını kaybederse boşalan yönetim kurulu üyeliklerine denetim kurulu tarafından gecikilmeksizin yeteri kadar yedek üye çağrılır.
(3) Yedek üyelerle de yönetim kurulunun tamamlanamaması halinde; eğer yönetim kurulu toplantı nisabını kaybetmemişse, kanuni şartları haiz birini geçici olarak yönetim kurulu üyeliğine seçip ilk genel kurulun onayına sunar. Onaylanması halinde selefinin süresini tamamlar. Yönetim kurulu toplantı nisabının altına düşmüşse, denetim kurulu tarafından seçimler yapılmak üzere derhal genel kurul toplantıya çağrılır.
SORUMLULUK VE YASAK MUAMELELER
Madde 48 -(1) Yönetim kurulu, kooperatif işlerinin yönetimi için gereken titizliği gösterir ve kooperatifin başarısı ve gelişmesi yolunda bütün gayretini sarf eder.
(2) Üyeler, yönetim kurulundaki faaliyetleri sırasında öğrendikleri ticaret veya işletme sırlarını saklamakla yükümlüdürler.
(3) Yönetim kurulu; kendi tutanakları, genel kurul tutanakları, ortak listeleri, gelir-gider hesapları ve yıllık bilançonun usulune uygun olarak hazırlanması ve saklanmasından, tetkik olunmak üzere denetçilere verilmesinden sorumludur.
(4) Yönetim kurulu ; yıllık faaliyet raporu , bilanço, gelir gider farkı hesapları ve denetleme organı ve varsa dış denetçi tarafından tanzim edilen raporları , genel kurulun yıllık toplantısından en az on beş gün öncesinden itibaren bir yıl süre ile kooperatif merkezinde, varsa şubelerinde ve elektronik ortamda KOOPBİS'te ortakların tetkikine amade tutar. Bu fıkra ve 32. maddenin üçüncü fıkrası kapsamında elde edilen kişisel veriler, sadece ortakların kooperatif iş ve işlemlerinden haberdar olmaları ve kooperatif organlarında görev almak isteyen adayların kooperatif ortaklarına ulaşabilmeleri amaçlarıyla kullanılır. Elde edilen veriler 24/3/2016 tarihli ve 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanununa aykırı olarak kullanılamaz ,aktarılamaz, veya başka bir şekilde işlenemez.
(5) Kooperatifin ticaret sicili kayıtlarının , finansal tablolarının, yönetim kurulu ve denetçi raporlarının, genel kurul toplantı evrakının, ortakların kimlik , iletişim, pay ve ödemelerine ilişkin bilgilerinin KOOPBİS 'e işlenmesinden yönetim kurulu sorumludur.
(6) Yönetim kurulu üyeleri ve kooperatif memurları ortaklık işlemleri dışında kendisi veya başkası namına, bizzat veya dolaylı olarak kooperatifle kooperatif konusuna giren bir ticari muamele yapamaz.
(7) Yönetim kurulu üyelerinin kooperatif ortağı olmayan alt ve üst soyu, eşi yahut 3. derece dahil, 3.dereceye kadar kan ve kayın hısımlarından herhangi biri kooperatife nakit borçlanamaz. Bu kişiler için kooperatif kefalet, garanti ve teminat veremez, sorumluluk yüklenemez, bunların borçlarını devralamaz. Aksi halde, kooperatif alacaklıları bu kişileri, kooperatifin yükümlendirildiği tutarda kooperatif borçları için doğrudan takip edebilir.
(8) Yönetim kurulu üyeleri kanundan veya ana sözleşmeden doğan bir görevi veya yetkiyi devrettiğinde, devralan kişilerin seçiminde makul derecede özen göstermediklerinin ispat edilmesi halinde , bu kişilerin fiil ve kararlarından sorumludurlar.
(9) Yönetim kurulunca kooperatifi tanıtma ve ortak kaydetmek amacıyla yapılacak ilan, reklam ve açıklamalar, eksik ve gerçeğe aykırı olamayacağı gibi, yanıltıcı bilgi ve unsurlar taşıyamaz.
(10) Yönetim kurulu üyeleri ve temsile yetkili şahıslar genel kurulun devredemeyeceği yetkilerini kullanamaz.
(11) Yönetim kurulu üyeleri, kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan müteselsilen sorumlu olup, kooperatife tazmin etmekle yükümlüdürler.
(12) Kusurlu olmadığını ispat eden üyeler ile karara muhalif kalıp durumu hemen denetim kuruluna yazılı olarak bildiren veya özrü nedeniyle toplantıda hazır bulunamayan üyeler sorumluluktan kurtulurlar.
(13) Görevi sona eren üyenin iş gördüğü zamana ait sorumluluğu ayrılış tarihinden itibaren beş yıl devam eder.
YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN ÜCRETLERİ
Madde 49 -(1) Yönetim kurulu başkan, başkan vekili ve üyelerine bu sıfatla yapacakları hizmet karşılığında ödenecek aylık ücret veya huzur hakkı ile yollukların miktarı ve ödeme şekli bütçeye konulmak suretiyle genel kurul tarafından belirlenir. Yönetim kurulu üyelerine aylık ücret yerine katıldıkları toplantı başına huzur hakkı ödenmesinin kararlaştırılması durumunda, aylık en çok dört oturum üzerinden huzur hakkı ödenir.
(2) Yönetim kurulu üyelerine, genel kurulca belirlenen aylık ücret, huzur hakkı ve yolluk dışında hiçbir ad altında başkaca ödeme yapılamaz.
(3) Kooperatif yönetim kurulu üyeleri, kooperatifin ortağı olduğu üst kuruluşlarda görev alsalar dahi yalnızca bir ücret veya huzur hakkı alabilirler.
MÜDÜR VE DİĞER PERSONEL
Madde 50 -(1) Yönetim kurulu, kooperatifin mali ve idari işlerini yürütmek üzere konusunda gerekli eğitim ve nitelikleri taşıyan bir müdür ile kooperatif işlerinin gerekli kıldığı diğer personeli istihdam edebilir. İstihdam edilecek personelin tayininde, kooperatifin faaliyet konularında tecrübesi olanlar tercih edilir. İstihdam edilecek personelin nitelik ve görevleri yönetim kurulu kararı ile belirlenir. Bu personele bütçede belirtilmek şartı ile yönetim kurulunca tespit edilecek ücret verilir.
DENETİM KURULU
SEÇİMİ VE SÜRESİ
Madde 51 -(1) Genel kurulca, en az bir yıl en çok dört yıl için ortaklar arasından veya dışarıdan en az bir veya daha fazla denetim kurulu üyesi seçilir. Genel kurul asıl üye sayısı kadar yedek üye seçebilir. Genel kurulca süre tespiti yapılmaması halinde bir yıl içinde seçilmiş sayılır. Süreleri biten üyeler tekrar seçilebilir. 43. maddenin ikinci fıkrası hükümleri denetim kuruluna üye seçiminde de uygulanır.
(2) Kooperatif denetim kurulu üyeleri ve yedeklerinin seçilmelerini takiben en geç dokuz ay içinde kooperatifçilik eğitim programını tamamlamaları şarttır.
(3) Yönetim kurulu gecikmeksizin denetim kurulu üyelerini ticaret siciline tescil ettirir ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile internet sitesinde ilan ettirir.
SEÇİLME ŞARTLARI VE BAĞDAŞMAYAN GÖREVLER
Madde 52 -(1) Denetim kurulu üyelerinde aşağıdaki şartlar aranır:
a) Türk vatandaşı olmak ve medeni hakları kullanma ehliyetine sahip bulunmak.
b) En az lise düzeyinde diploma sahibi olmak.
c) Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından ya da 1163 sayılı kanun hükümlerine göre mahkûm olmamak,
ç) Aynı zamanda kooperatifte yönetim kurulu üyesi, bu üyelerden birinin eşi, kooperatif personeli veya yönetim kurulu üyeleriyle ikinci derece dahil kan ve kayın hısımı olmamak, yönetim kurulu üyeleriyle aralarında iş ortaklığı bulunmamak.
d) Aynı zamanda diğer denetim kurulu üyelerinden birinin eşi olmamak ve birbirleri ile ikinci derece dahil kan ve kayın hısımlığı bulunmamak.
(2) Haklarında birinci fıkranın (c) bendinde sayılan suçlarla ilgili olarak kamu davası açılmış olanların görevleri ilk genel kurul toplantısına kadar devam etmekle beraber, yönetim kurulunca bu durumdaki üyelerin genel kurulca azli veya göreve devamı hakkında karar alınmak üzere yapılacak ilk genel kurul gündemine madde konulur.
(3) Denetim kurulu üyeleri , kooperatifin ve kooperatifin bağlı olduğu üst kuruluşların hissedarı oldukları şirketlerde , katıldıkları vakıflarda ve diğer teşekküllerde yönetim kurulu üyesi veya denetçi olamazlar., personel olarak yahut başka bir şekilde ücretli olarak görev alamazlar .
(4) Üçüncü fıkrada belirtilen diğer görevleri bulunmasına rağmen denetim kurulu üyesi olarak seçilenler, seçildikleri tarih itibariyle diğer görevlerinden ayrılmak zorundadırlar. Bu görevlerinden ayrılmayanların denetim kurulu üyeliğine seçilmelerine ilişkin işlemler hükümsüzdür. Seçildikten sonra üçüncü fıkradaki diğer görevleri edinen denetim kurulu üyelerinin sonradan edindikleri görevlere ilişkin seçilme veya görevlendirme işlemleri ile sözleşmeler de hükümsüzdür. Denetim kurulu üyeliğine seçilme işlemleri bu şekilde hükümsüz olanların yerlerine yedekleri çağrılır.
(5) Denetim kurulu üyelerinin fiilen bu görevi yürüttükleri dönemde; bunların eş ve ikinci derece dahil kan ve kan hısımları, kooperatif ve kooperatifin bağlı bulunduğu üst kuruluşlar ile bunların %50 den fazla hissedarı oldukları şirketlerde, katıldıkları vakıflarda ve diğer teşekküllerde yönetim kurulu üyesi veya denetçi olamazlar, personel olarak veya başka bir şekilde ücretli olarak işe alınamazlar.
(6) Bu madde hükümlerine aykırı uygulamalar denetçiler tarafından araştırılır.
GÖREV VE YETKİLERİ
Madde 53 -(1) Denetim kurulunun başlıca görev ve yetkileri şunlardır
a) Yıllık bilânço ve sonuç hesaplarını inceleyerek bu husustaki görüşlerini birlikte veya tek başına genel kurula bir raporla bildirmek,
b) Kooperatif işlemlerinden bilgi edinmek ve gerekli kayıtların düzenli olarak tutulmasını sağlamak amacıyla en az 3 ayda bir defa kooperatifin defterlerini incelemek,
c) En az üç ayda bir defa kooperatifin nakit mevcudu ile menkul değerlerini kontrol etmek,
ç) Bütçe, bilânço ve gelir-gider cetvelini denetlemek,
d) Yönetim kurulunun ihmali halinde genel kurulu olağan veya olağanüstü toplantıya davet etmek,
e) Yönetim kurulu üyelerinin kanun ve ana sözleşme hükümleri ile iyi niyet esaslarına uygun davranmalarına nezaret etmek,
f) Yönetim kurulu üyeleri ile dış denetçinin gerekli şartları taşıyıp taşımadıklarını araştırmak , yönetim kurulu toplantı nisabının kaybedilmesi halinde boşalan bu üyeliklere geciktirilmeksizin yeteri kadar yedek üye çağırmak.
g) Kooperatif ortaklarının, yönetim kurulu üyeleri ve kooperatif personeli hakkındaki şikâyetlerini incelemek ve inceleme sonucu yıllık raporunda açıklamak,
ğ) Uygun gördükleri teklifleri yönetim kurulu ve genel kurul toplantıları gündemine koydurmak.
2) Denetim kurulu üyeleri, görevleri çerçevesinde işlerin yürütülmesinde gördükleri noksanlıkları, kanun ve ana sözleşmeye aykırı hareketleri bundan sorumlu olanların bağlı bulundukları organa ve gerekli hallerde aynı zamanda genel kurula haber vermekle yükümlüdürler.
(3) Denetim kurulu üyeleri, kooperatifi genel kurul toplantısına çağırma yetkisi hariç olmak üzere kendilerine kanun ve ana sözleşme ile verilen görev ve yetkileri, gerektiğinde tek başlarına da kullanabilirler.
(4) Denetim kurulu üyeleri, yönetim kurulu ve genel kurul toplantılarına katılırlar. Ancak, yönetim kurulu toplantılarında oy kullanamazlar.
(5) Denetim kurulu üyelerinin yapacağı denetim 1163 sayılı Kanunun 69. maddesi gereğince çıkarılan Kooperatif ve Üst Kuruluşlarının Denetimine Dair Yönetmelik kapsamında yürütülür.
DENETİM KURULU ÜYELERİNİN ÜCRETLERİ
Madde 54-(1) Denetim kurulu üyelerine genel kurulca belirlenen aylık ücret ve yolluk dışında hiçbir ad altında başkaca ödeme yapılamaz.
(2) Kooperatif denetim kurulu üyeleri, kooperatifin ortağı olduğu üst kuruluşlarda görev alsalar dahi bunların yalnızca birinden ücret veya huzur hakkı alabilirler.
SORUMLULUK
Madde 55 -(1) Denetim kurulu üyeleri, kanun ve ana sözleşme ile kendilerine yükletilen görevleri hiç veya gereği gibi yapmamalarından doğan zararlardan dolayı da kusursuz olduklarını ispat etmedikçe müteselsilen sorumludurlar.
(2) Denetim kurulu üyeleri görevleri sırasında öğrendikleri ve açıklanmasında kooperatif veya ortaklar için zarar umulan hususları, kooperatif ortaklarına ve üçüncü şahıslara açıklayamazlar.
DENETİM KURULU ÜYELİĞİNİN BOŞALMASI
Madde 56 -(1) Denetim kurulu üyeleri istifa etmek suretiyle her zaman görevlerinden çekilebilirler.
(2) Kanun ve ana sözleşmede belirtilen seçilme şartları taşımadıkları veya sonradan kaybettikleri anlaşılanların üyelikleri kendiliğinden sona erer.
(3) Denetim kurulu üyeliğin her hangi bir nedenle boşalması halinde mevcut üye veya üyeler (mevcut üye kalmamışsa yönetim kurulu ), ayrılan üyelerin yerlerine en çok oy alan yedeklerini çağırır. Yedeklerle beraber üye sayısı genel kurulca belirlenen sayının altına düştüğü takdirde mevcut üye veya üyeler ilk genel kurula kadar görev yapmak üzere şartları haiz kişileri denetim kurulu üyeliğine atar . Yedekler de dahil hiçbir üye kalmaması halinde, yönetim kurulunca, denetçilerin seçilmesi amacıyla genel kurul derhal toplantıya çağrılır.
DIŞ DENETİM
KONUSU VE KAPSAMI
- Madde 57 -(1) Kooperatif 1163 sayılı Kanunun 69. maddesi kapsamında çıkarılan 01/02/2022 tarihli ve 31737 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Kooperatif ve Üst Kuruluşlarının Denetimine Dair Yönetmelik kapsamında dış denetime tabidir.
(2) Kooperatifin finansal tablolarının; kooperatiflerin tabi olduğu 1163 sayılı Kanunun ,6102 sayılı Kanun, 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ve ilgili mevzuatına göre hazırlanıp hazırlanmadığı , gelir ve giderlerinin dayanağını oluşturan belgelerin ilgili mevzuata uygun olarak düzenlenip düzenlenmediği , gelir ve gider hesapları ile bilanço hesaplarının defter , kayıt ve belgelerle uyumlu olup olmadığı hususları dış denetimin konusu oluşturur. Yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu içerisinde yer alan finansal bilgiler de dış denetimin kapsamı içindedir.
(3) Dış denetçi raporu genel kurula sunulmayan kooperatiflerde; finansal tablolar, yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu ve ibra hakkında alınan kararlar geçersizdir.
(4) Yönetim kurulu gecikmeksizin dış denetçileri ticaret siciline tescil ettirir ve Türkiye Ticaret Sicilli Gazetesi ile internet sitesinde ilan ettirir.
(5) Dış denetçiler hakkında 1163 sayılı Kanunun 56. maddesinin birinci fıkrasının (1) ve (3) numaralı bentleri ile üçüncü ve ve altınca fıkrasında yer alan hükümler uygulanır.
(6) Dış denetime ilişkin usul ve esaslar, dış denetçilerin nitelikleri, uyacakları etik ilkeler, görev ve yetkileri, seçilmeleri, görevden alınmaları veya ayrılmaları, denetimin ve denetim raporlarının içeriği ve raporun genel kurula sunulması hususlarında Kooperatif ve Üst Kuruluşlarının Denetimine Dair Yönetmelik ile ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanır.
KREDİ VE KEFALET İŞLEMLERİ
KREDİ VE KEFALET VERME İŞLERİ
Madde 58-(1) Kredi ve kefalet, ortağın sanatının geliştirilmesi, iş ve üretim kapasitesinin arttırılması, ürün çeşitlendirilmesi için gerekli alet, araç, makine, teçhizat ve işyeri temini veya işletme sermayesi olarak kullanılmak ve ek üretim ile istihdam alanları oluşturulması amacıyla verilir.
(2) Kooperatifler , kooperatif birliklerine ortak olmadığı takdirde , kamu kaynaklarından desteklenen kredilere kefalet sağlayamaz.
KREDİ VE KEFALET HADLERİNİN TESPİTİ
Madde 59 -(1) Yönetim kurulu talep eden her ortağın ekonomik ve mali durumunu inceleyerek veya incelettirerek 61. maddeye göre istihbarat raporu veya bülteni düzenledikten sonra, verilecek kredi ve kefalet haddini tespit eder.
(2) Ortaklar, yönetim kurulunca belirlenen kredi ve kefalet haddine denetçiler nezdinde itirazda bulunabilirler. Denetçiler tarafından bu itirazın 10 gün içerisinde incelenerek sonucunun da ilgili ortağa yazılı olarak bildirilmesi şarttır.
(3) Kredi miktarı ve vadeleri, finansman kuruluşlarınca tespit edilecek esaslara göre düzenlenir.
(4) Hakkında kredi tespit edilecek yönetim kurulu üyesi kendisine ait karar alımı sırasında toplantıda bulunamaz ve oy kullanamaz. Yönetim kurulu üyeleri diğer ortaklara verilen azami kredi ve kefaletten fazlasını hiçbir suretle alamazlar.
MUNZAM TEMİNAT
Madde 60 –(1) Kredi ve kefalet vermek için ortağın ödeme gücüne göre şahsi ve/veya ayni olarak munzam teminat talep olunabilir. Teminat şahsi kefalet şeklinde ise kefil, ortak ile müşterek borçluluğu ve müteselsil kefaleti kabul etmeye mecburdur.
İSTİHBARAT
Madde 61 -(1) Kooperatiften kredi ve kefalet talep eden ortaklar, kredi taleplerini kooperatife yazılı olarak bildirmek zorundadırlar. Bu talep, yönetim kurulunun belirleyeceği bir üye veya heyete yahut da görevlendireceği yetkili bir kooperatif memuruna intikal ettirilerek ortağın beyanlarının doğruluğu araştırılmak suretiyle belgelere dayalı bir istihbarat raporu veya bülteni düzenlenir. Yapılan inceleme sonucunda kredi talep eden ortağın beyanının gerçeği yansıtmadığının anlaşılması halinde, ilgili ortak bir yazı ile beyanını ispata davet edilir. Gerçeğe uygun olmağı anlaşılan talepler kabul edilemez. Yönetim kurulu üyelerinin istihbaratı denetim kurulu tarafından yapılır.
SENETLER, KREDİ VE KEFALET BELGELERİ
Madde 62-(1) Kredi ve kefalet verilen ortaklar ve varsa kefilleri kooperatifi finanse eden Bankaca tespit edilen usul ve esaslara göre bir senet veya borçlu cari hesap taahhütnamesi imzalamak zorundadırlar.
(2) Bu senetler ve belgeler Banka ile yapılacak anlaşmaya göre kooperatifçe düzenlenip ortak ile kooperatif yetkilileri tarafından imza edilir.
SERMAYENİN BANKAYA REHNEDİLMESİ
Madde 63-(1) Kooperatif, ortaklarını finanse eden Bankayla ayrıca yapılacak genel anlaşma hükümleri dahilinde, sermayesinin tamamını veya bir kısmını terhin eder.
(2) Bu terhin dolayısıyla Banka tarafından tahakkuk ettirilecek sermaye geliri kooperatifin ilgili hesaplarına kayıt olunur.
BORÇLARIN YAPILANDIRILMASI
Madde 64-(1) Yangın, deprem, sel, vb. gibi doğal afetlerden doğrudan zarar görenler ile gerekli görülen hallerde ortakların kooperatif takibindeki kredi borçları, Merkez Birliği yönetim kurulunca belirlenen usul ve esaslar dahilinde kooperatif yönetim kurulunca yapılandırılabilir.
VADESİNDE ÖDENMEYEN VE ERTELENMEYEN BORÇLAR
Madde 65-(1) Kooperatife olan borçlarını vadesinde ödemeyen ortakların veya kefillerinin menkul veya gayrimenkul mallarına başvurulur. Kooperatif bu malları sattırabileceği gibi sattırmayıp kendisine rehin veya ipotek yapılmasını da isteyebilir.
(2) Ortağın borcuna karşılık satılan mallarını kooperatif üzerine de alabilir. Ancak kooperatif, üzerine geçen bu malları altı ay süreyle başkasına satamaz. Bu süre içerisinde kooperatifin tahsil olunamayan alacakları ve masrafları ilgililer tarafından ödendiği takdirde mallar sahibine geri verilir. Aksi halde, söz konusu mallar kooperatifçe satılabilir veya mal edilebilir.
VADESİNDE ÖDENMEYEN BORÇLARIN MASRAFLARI VE
UYGULANACAK GECİKME FAİZİ
Madde 66-(1) Aldıkları kredileri vadesinde ödemeyen veya borçları ertelenmeyen ortaklar ile kefilleri aleyhine, kredi borçlarının kooperatif takibine intikal tarihinden itibaren en geç 90 gün içerisinde icra takibi başlatılır. Yapılacak takibatın masrafları ortaklar ile kefillerine ait olup alınacak ilk paralardan mahsup olunur.
(2) Kooperatif kaynaklarından veya kooperatif kefaletiyle bankalardan kullanılan ve ortağın vadesinde ödenmeyen kooperatif takibine intikal etmiş borçlarının kooperatif tarafından tahsilinde uygulanacak gecikme faizi oranı tahsilat tarihinde bankaca kooperatif kredilerine uygulanan cari faiz oranının 2 katını geçmemek üzere Merkez Birliği yönetim kurulunca belirlenir.
KOOPERATİFİN HESAPLARI VE DEFTERLERİ
HESAP DÖNEMİ, BİLÂNÇO VE NETİCE HESAPLARI
Madde 67-(1) Kooperatifin hesap dönemi takvim yılıdır. İlk faaliyete geçildiği yıldaki hesap dönemi kooperatifin kurulduğu tarihten başlar ve aynı yılın 31 Aralık tarihinde sona erer.
(2) Yönetim kurulu her yıl 31 Aralık tarihi itibariyle envanter yapar, bilançoyu ve gelir- gider hesaplarını hazırlayıp genel kurul toplantısından en az bir ay önce denetçilere verir. Denetim kurulu üyeleri bunları en çok on gün içinde inceleyerek müştereken düzenleyecekleri raporla birlikte yönetim kuruluna iade ederler.
(3) Bilânço ve netice hesapları genel kurul toplantısından en az 15 gün öncesinden itibaren bir yıl süre ile kooperatif merkezinde ve elektronik ortamda KOOPBİS'te ortakların incelemesine sunulur.
KOOPERATİFİN GELİRLERİ VE ÜST KURULUŞ PAYLARI
Madde 68-(1) Kooperatifin gelirleri; ortaklarına vereceği kredi, kefalet ve diğer hizmetler için kredi ve kefalet miktarı üzerinden alınan masraf karşılıkları, istihbarat ücretleri, iştirak, tesis, yedek akçe, gayrimenkul ve menkul gelir ve iratları, toplantı, sigorta ve sair sosyal hizmet gelirleri ile banka faizlerinden oluşur.
(2) Kooperatifin, eğitim, denetim ve diğer hizmetler karşılığı olarak üst kuruluşlara ödeyeceği aidat, ücret, katılım payı ve sair masraf karşılıkları, üst kuruluş ana sözleşmeleri hükümlerine göre belirlenir ve tediye edilir.
GELİR - GİDER FARKI VE DAĞILIMI
Madde 69-(1) Gelir-gider farkı, genel kurulca onaylanan yıllık bilânçoya göre tespit edilir. Gelir-gider müspet farkının; %10’u Kanuni Yedek Akçe, %60’ı Öz kaynak Hesabı, %30’u Yardımlaşma Fonu olarak ayrılır.
(2) Gelir-gider farkı menfi olduğu takdirde ortaya çıkan açık ertesi yıla devrolunur. Sonraki yılın müspet gelir-gider farkının yetmemesi halinde ise yedek akçeden kapatılır.
(3) Yedek akçeler ortaklara dağıtılamaz.
(4) Sermaye üzerinden kazanç dağıtılamaz.
(5) Yönetim ve denetim kurulu üyelerine kazanç üzerinden pay verilemez.
(6) Kooperatif yalnız ortaklarıyla iş yapar.
ÖZKAYNAK HESABI VE YARDIMLAŞMA FONU
Madde 70-(1) 69 uncu maddeye göre ayrılan gelirden oluşan Öz kaynak Hesabında toplanan paralar kredi olarak ortaklara veya yeni kredi imkânları sağlamak için borç olarak üst kuruluşlara verilebileceği gibi, genel kurul kararı ile menkul veya gayrimenkul alımında ve diğer yatırım faaliyetlerinde de kullanılabilir.
(2) 69. maddeye göre oluşturulan Yardımlaşma Fonu, 1163 Sayılı Kanununun 40. maddesinde belirtilen amaçlar için ve genel kurulca kabul edilecek yönetmelik esasları dahilinde kullanılır.
GÜÇLENDİRME FONU
Madde 71-(1) Kooperatifin ortakları için bankalara verdiği kefaletlere karşılık teminat teşkil etmesi amacıyla Güçlendirme Fonu kurulur.
(2) Güçlendirme Fonuna ait yönetmeliğin ve değişikliklerin düzenlenmesi Türkiye
Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birlikleri Merkez Birliği Ana sözleşmesinin ilgili hükümlerine göre yapılır.
RİSK FONU
Madde 72 -(1) Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatiflerinin ortaklarına vermiş oldukları hizmet ve imkânların artırılması, Kooperatiflerin Bloke Sermayeleri ve Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatiflerini Güçlendirme Fonunun yetersiz kalması halinde, kooperatif ortaklarının vadesinde ödenmeyen kredi taksitleri anaparalarının ödenmesi amacıyla Risk Fonu kurulur.
(2) Risk Fonuna ilişkin düzenlemeler Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birlikleri Merkez Birliği Ana sözleşmesinin ilgi hükümlerine göre yapılır.
DEVİR TESLİM TUTANAĞI
Madde 73 -(1) Yönetim kurulu üyeleri ile kooperatif memurları (personeli), sorumlulukları altında bulunan para, mal, defter, belge ve diğer kooperatif varlıklarını seçimlerin yapıldığı genel kurul toplantı tarihinden itibaren üç iş günü içerisinde tutanakla yeni seçilenlere teslim etmekle yükümlüdürler.
AVANSLAR VE ÖDEMELER
Madde 74-(1) Kooperatifin amaç ve işleri dışında avans verilemez ve ödeme yapılamaz. Her türlü ödemelerin geçerli belgelere dayandırılması şarttır.
(2) Verilecek avansın sebebi, miktarı, süresi, geri alınma şartları kapatılması şekli ile kasada günlük olarak bulundurulacak azami para miktarı ve kooperatifin parasının amaçlara uygun şekilde değerlendirilmesi usulü yönetim kurulu tayfından belirlenir.
KOOPERATİFİN ACZİ HALİNDE YAPILACAK İŞLER
Madde 75-(1) Kooperatifin aciz halinde bulunduğunu kabul ettirecek ciddi sebepler mevcut ise yönetim kurulu piyasada cari fiyatlar esas olmak üzere, derhal bir ara bilânçosu tanzim eder. Son yılın bilânçosu veya daha sonra yapılan bir tasfiye bilânçosu veyahut birinci cümlede sözü geçen ara bilânçosu kooperatif mevcudunun borçlarını artık karşılayamayacağını gösteriyorsa yönetim kurulu Ticaret Bakanlığına durumu bildirir ve genel kurulu derhal olağanüstü toplantıya çağırır.
(2) Son yılın bilânçosunda kooperatif varlığının yarısı karşılıksız kalırsa yönetim kurulu derhal genel kurulu toplantıya çağırarak durumu ortaklara arz eder. Aynı zamanda ilgili mahkeme ile Ticaret Bakanlığına bilgi verir. Ancak, bilânçoda tespit edilen açık üç ay içinde ortakların ek ödemeleriyle kapanmadığı takdirde yine bakanlık haberdar edilir.
(3) Mali durumun düzetilmesinin mümkün görülmesi halinde yönetim kurulunun veya alacaklılardan biri konkordato da talep edebilir. Bu takdirde 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı icra ve iflas kanununun 285. ve devamı maddeleri uygulanır.
TUTULACAK DEFTERLER
Madde 76-(1) Kooperatifte aşağıdaki defterlerin tutulması zorunludur:
a) Yevmiye defteri,
b) Defteri Kebir,
c) Envanter defteri,
ç) Ortaklar/Pay defteri,
d)Yönetim kurulu karar defteri,
e) Genel kurul karar ve müzakere defteri.
(2) Kooperatifte bu defterlerden başka 6102 sayılı Kanunun 64. maddesinin 5. fıkrası gereği işin mahiyeti ve öneminin gerektirdiği diğer defterler de tutulur.
SAKLAMA ZORUNLULUĞU
Madde 77-(1) Kooperatif; tutmakla yükümlü olduğu ticari defterleri ve bu defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgeleri sınıflandırılmış bir şekilde on yıl saklamakla yükümlüdür.
(2) 213 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat hükümleri mahfuz kalmak kaydıyla , tutulması zorunlu defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgeler , okunur hale getirildiklerinde içerik olarak örtüşmeleri , saklama süresi boyunca her an ulaşılabilmeleri ve uygun bir süre içerisinde okunabilir hale getirilebilmeleri şartıyla görüntü veya veri taşıyıcılarda da saklanabilir.
(3) Saklama süresi , ticari defterlere son kaydın yapıldığı veya muhasebe belgelerinin oluştuğu takvim yılının bitişiyle başlar.
(4) Kooperatifin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanunu saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren on beş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine zayi belgesi verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.
(5) Kooperatifin sona ermesi halinde ilgili belgeler 6102 sayılı Kanunun 82. maddesi uyarınca on yıl süre ile sulh hukuk mahkemesi tarafından saklanır.
AÇILIŞ ONAYI YAPILACAK DEFTERLER VE ONAY ZAMANI
Madde 78-(1) Kooperatifin tutmakla yükümlü olduğu yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri, pay/ortaklar defteri, yönetim kurulu karar defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defterinin açılış onayları, 6102 sayılı Kanunda belirtilen süreler dahilinde, bu Kanun ve ticari defterlerin tasdikine ilişkin diğer mevzuat uyarınca yapılır.
(2) Yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri ile yönetim kurulu karar defterinin açılış onaylarının her hesap dönemi için yapılması zorunludur. Pay/ortaklar defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla izleyen hesap dönemlerinde de açılış onayı yaptırılmaksızın kullanılmaya devam edilebilir.
(3) Onaya tabi defterlerin hesap dönemi içinde dolması dolayısıyla veya başka sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanmaya mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce açılış onayı yaptırmak zorundadırlar.
(4) Pay/ortaklar defterinin yenilenmesinin gerektiği durumlarda açılış onayı yapılacak yeni defter, kullanımına son verilecek defterle veya zayi edilmişse zayi belgesi ile birlikte notere ibraz edilir. Yeni pay/ortaklar defterinin açılış onayının yapıldığı sırada noter, eski deftere veya zayi belgesine yeni pay defterinin açılış onayının yapıldığını tarih ve sayı belirtmek suretiyle şerh düşer. Eski defterde veya zayi belgesinde söz konusu şerhi gören noter tekrar bir açılış onayı yapamaz.
KAPANIŞ ONAYI YAPILACAK DEFTERLER İLE ONAY ZAMANI VE ŞEKLİ
Madde 79 -(1) Yevmiye defterleri ile yönetim kurulu karar defteri 6102 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında belirlenen süreler dahilinde notere ibraz edilip, son kaydın altına noterce "Görülmüştür" ibaresi yazılarak mühür ve imza ile onaylanması zorunludur.
ONAY YENİLEME
Madde 80 -(1) Yönetim kurulu karar defteri , yevmiye defteri, envanter defteri ve defteri kebir yeterli yaprakları bulunması halinde yeni hesap döneminin ilk ayı içerisinde onay yenilemek suretiyle kullanılmaya devam edilebilir.
(2)Onay yenilemede defterlerin türü değiştirilemez.
DAĞILMA VE TASFİYE
BİRLEŞME VE DEVİR
Madde 81-(1) Kooperatif başka bir kooperatifle veya bir ticaret şirketi ile de birleşebilir, bölünebilir ve tür değiştirebilir. Bu hallerde 6102 sayılı Kanunun 134 ila 194. maddeleri arasındaki hükümleri uygulanır.
(2) Ancak birleşme işlemlerinde 1163 sayılı Kanunun , 6102 sayılı Kanunun hükümlerine aykırı olmayan maddeleri saklıdır.
DAĞILMA SEBEPLERİ
Madde 82 -(1) Kooperatif;
a) Ortak sayısının 7’den aşağı düşmesi üzerine,
b) Genel kurul kararıyla,
c) İflasın açılmasıyla,
ç) Kanunlarda öngörülen diğer hallerde Ticaret Bakanlığının mahkemeden alacağı karar üzerine
d) Diğer bir kooperatifle birleşmesi veya devralınması suretiyle,
e) Üç yıl olağan genel kurul toplantısını yapmaması halinde,
f) Amacına ulaşma imkânının kalmadığınınTicare Bakanlığınca tespiti halinde mahkemeden alınacak kararla dağılır.
TASFİYE KURULUNUN OLUŞUMU
Madde 83-(1) Tasfiye kurulu genel kurul tarafından seçilecek en az iki kişiden oluşur. Genel kurul bu hususta yönetim kurulunu da görevlendirebilir. Genel kurulca tasfiye kurulu için bir görevlendirme veya seçim yapılmadığı takdirde, tasfiye işlerini yönetim kurulu yürütür. Tasfiye kurulu genel kurulca her zaman azledilebilir ve yerlerine yenileri tayin olunabilir.
(2) Tasfiye kurulunun birinci fıkraya göre oluşturulmasına imkân bulunmaması halinde ortaklardan birinin başvurusu üzerine mahkemece tasfiye memurları atanabileceği gibi, ortağın talebine istinaden, tasfiyeyle görevlendirilen memur kimselerin haklı sebepler dolayısıyla azli ile yerlerine yenilerinin atanmasına da karar verilebilir. Kooperatifin feshine mahkemenin karar verdiği hallerde de tasfiye memuru mahkemece atanır.
(3)Tasfiye kurulu üyelerine atamayı yapan merci tarafından tespit edilecek miktarda ücret ödenir.
(4) 1163 Sayılı Kanunun değişik 56. maddesinin 1. fıkrasının 3. bendi ile 62. maddesi hükümleri tasfiye kurulu üyeleri hakkında da uygulanır.
TASFİYE KURULUNUN GÖREVLERİ VE TASFİYENİN YÜRÜTÜLMESİ
Madde 84 -(1) Tasfiye memurları, tasfiye işlerinin bir an önce bitirilmesi için çalışmakla yükümlü olup, tasfiye işlemlerine ilişkin görevlerini aşağıdaki şekilde yürütür.
a) Dağılma, tasfiye memurlarınca Ticaret Siciline tescil ettirilir ve Ticaret Sicili Gazetesi ile mahalli bir gazetede birer hafta arayla üç defa yaptırılacak ilanla alacaklılar tasfiyeden haberdar edilerek üç ay içinde alacaklarını beyana davet edilir,
b) Tasfiye süresince kooperatif unvanı “Tasfiye Halinde” ibaresi ilave edilerek kullanılır.
c) Kooperatif genel kurulu aksine karar vermiş olmadıkça tasfiye memurları menkul malları pazarlık veya açık artırma usulüyle satabilir. Gayrimenkullerin satılma şekli genel kurul kararıyla belirlenir
ç) Tasfiye memurları, göreve başladıkları zaman kooperatifin dağılma kararının verildiği tarihteki durumunu inceleyerek varlıkları, alacakları, borçları gösterir bir envanter defteri ile açılış bilançosu hazırlar, ayrıca kooperatifin mevcut ortakları ile bunların alacak ve borç durumlarını gösterir bir cetvel tanzim edilir.
d) Kooperatifin eskiden başlamış olup da henüz bitirilmemiş işlerinden tamamlanması mümkün olanlar tamamlanır, taahhütler yerine getirilir, alacaklar ve gerektiğinde ödenmemiş sermayeler tahsil edilir.
e) Kooperatif borçlarının mevcutlarından fazla olması halinde tasfiye memurları durumu mahkemeye bildirir.
f) Tasfiye sırasında tasfiye kurulu kararlarının yer alacağı bir tasfiye defteri tutulur. Tasfiyenin yönetim kurulunca yürütülmesi halinde yönetim kurulu karar defteri, tasfiye defteri olarak kullanılır.
g) Tasfiyenin uzun sürmesi halinde her yıl sonu için ara bilançolar ile tasfiye sonunda kesin bilanço hazırlanır.
ğ) Tasfiye süresince yapılacak genel kurul toplantılarında aranacak toplantı nisabı hakkında 33. maddenin birinci fıkrası hükmü uygulanır.
h) Kooperatiften alacaklı oldukları bilinenlerin alacak tutarları ile muaccel ve tartışmalı olan borçlara karşılık düşen meblağ Notere tevdi olunur.
ı) Kooperatifin borçlarının ve pay bedellerinin ödenmesinden sonra kalan miktar dağılma anında kayıtlı ortaklar veya hukuki halefleri arasında ödenmiş sermayeleri ile orantılı olarak dağıtılır.
i) Tasfiyenin sona ermesi üzerine kooperatif unvanının sicilden silinmesi tasfiye memurlarınca sicil memurluğundan talep edilir.
ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
BAKANLIK İLE DİĞER KURUM VE KURULUŞLARIN DENETİMİ
Madde 85-(1) Kooperatif, Ticaret Bakanlığı'nın denetimine tabidir. Bakanlık; kooperatif üst kuruluşlarını, ilgili müesseseleri ve bağımsız denetim kuruluşlarını kooperatifi denetlemekle görevlendirebilir.
(2) Kooperatif görevlileri; kooperatife ait mal, para ve para hükmündeki kâğıtları ve gizli de olsa bunlarla ilgili defter ve belgeleri istenildiğinde müfettişlere, denetimle görevlendirilen personele ve kredi kuruluşlarının denetim görevlilerine göstermek, sayılmasına ve incelenmesine yardımda bulunmak, istenilen bilgileri gerçeğe uygun ve eksiksiz olarak vermek ve doğru beyandan bulunmakla yükümlüdürler.
(3) Kooperatif , denetim sonuçlarına göre Bakanlıkça verilecek talimata uymak zorundadır. Yapılan denetimler sonucunda kooperatifin yönetim kurulu üyeleri ile üst düzey yetkililerinin hukuka açıkça aykırı eylem ve işlemlerinin tespit edilmesi durumunda , Bakanlık, kamu yararı ve hizmet gerekleri dikkate alınarak gecikmesinde sakınca görülen hallerde ileride telafisi güç veya imkansız zararlara yol açılmasının engellenmesi amacıyla bu kişilerin görevlerine tedbiren son verebilir. Kooperatifin bir yıl içerisinde olağanüstü genel kurul toplantısı yapılmasına yönelik gerekli tedbiri alır.
KANUN HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASI
Madde 86-(1) Bu ana sözleşmede açıklık olmayan hallerde 1163 Sayılı Kanun ile 6102 sayılı Kanunun anonim şirketlere ait hükümleri uygulanır.
İLK YÖNETİM KURULU ÜYELERİ
Madde 87 -(1) İlk genel kurul toplantısına kadar görev yapmak üzere , aşağıdaki kurucu ortaklar yönetim kurulu üyeliğine seçilmişlerdir.
İLK DENETÇİLER
Madde 88 -(1) İlk genel kurul toplantısına kadar görev yapmak üzere , aşağıdaki kişi/kişiler denetim kurulu üyeliğine seçilmişlerdir.
KURUCULAR
Madde 89 -(1) Aşağıdaki isimleri, tabiiyetleri, adresleri, taahhüt ve tediye ettikleri sermaye payları ile imzaları bulunan ;
a) Kurucu ortaklar, 10 uncu maddede belirtilen ortaklık şartlarını taşıdıklarını,
b) İlk yönetim kurulu üyeleri ile denetim kurulu üyeleri , 43. ve 52. maddelerde belirtilen seçilme şartlarını taşıdıklarını,
c) Kurucu ortaklar, izin mercii tarafından kuruluşun usulüne uygun olarak tamamlanması amacıyla düzeltme beyanı istenilmesi halinde , ticaret sicili müdürlüğünden bu belgenin alınabilmesi ve gerekli düzeltmelerin yapılabilmesi için ana sözleşmenin ilk yönetim kurulu başlıklı maddesinde adı geçenlerin yetkilendirilmiş olduklarını, beyan ederler.
KURUCULAR
1- HÜSEYİN MUTLU
2- TURHAN DEMİREZEN
3- HÜSEYİN DEĞERLİ
4- ASIM YAZAR
5- AHMET BAŞARAN
6- AHMET KARAGÖZ
7- ALİ AYYILDIZ